Üzüm, yüzyıllar boyunca farklı coğrafyalarda yetişen insanlık tarihinin en eski meyvelerindendir. Meyve türleri arasında önemli bir yere sahip olan üzümün 15.000’nin üzerinde türü olduğu tahmin edilir. Ülkemizde bulunan üzüm çeşidinin de 1200’den fazla olduğu bilinmektedir. Türkiye’de birçok bölgede üzüm yetiştirildiği için farklı özellik ve aromalara sahip pek çok yerel üzüm çeşidi görülmektedir.  Bu derece köklü bir geçmişe sahip olan bu meyvenin yetiştiği toprakların dilinin söz varlığında yer alması da kaçınılmazdır.  Uygurlar döneminden itibaren üzüm yetiştiren, hastalıkların tedavisinde kullanan, pekmez ve şarap üreten Türk toplumunun söz varlığında üzüme yer vermesi kaçınılmazdır. Üzüm adları ve üzüme bağlı adlandırmalar bakımından zengin bir söz varlığına sahip olan Türkçenin bu zenginliği Türkiye Türkçesi ağızlarında da kendini göstermektedir. İklim ve toprak yapısı bakımından üzüm yetiştiriciliği için uygun olan Elazığ ilinde de kendine özgü pek çok üzüm türü görülmektedir. Bu üzümlerin her birinin kendine özgü adı da bulunmaktadır. Elazığ Ağzı, meşhur Öküzgözü ve Boğazkere çeşitleri başta olmak üzere Köhnü, Ağın Kırmızısı, Kore, Ağınar, Ternebi, Zehni, Cevzeni, Hasani, Keşbir, Ağın Beyazı ve Şilfoni gibi pek çok üzüm adını içerisinde barındırmaktadır. Bu bildiride Elazığ Ağzına özgü yerel üzüm türlerinin adları tespit edilerek anlamlarına göre sınıflandırılacaktır. Ayrıca Elazığ’da üzüm meyvesinden yapılan ürünlerin adları ve bağcılığa ait terimler de ortaya konulacaktır.

Grape is one of the oldest fruits of human history, grown in different geographies for centuries. Grape, which has an important place among fruit species, is estimated to have over 15.000 species. It is known that there are more than 1200 grape varieties in our country. Since grapes are grown in many regions in Turkey, there are many local grape varieties with different characteristics and aromas. It is inevitable that the language of the lands where this fruit, which has such a deep-rooted history, takes place in the vocabulary. It is quite inevitable that Turkish society, which has grown grapes, used in the treatment of diseases, produced molasses and wine since the Uyghur period, includes grapes in their vocabulary. This richness of Turkish, which has a rich vocabulary in terms of grape names and nomenclatures related to grapes, also shows itself in Turkey Turkish dialects. In Elazig, which is suitable for grape cultivation in terms of climate and soil structure, many unique grape species are seen. Each of these grapes has its own unique name. The dialect of Elazığ contains many grape names such as Köhnü, Ağın Kırmızısı, Kore, Ağınar, Ternebi, Zehni, Cevzeni, Hasani, Keşbir, Ağın Beyazı and Şilfoni, especially the famous Öküzgözü and Boğazkere varieties. In this statement, the names of local grape species unique to Elazig Dialect will be determined and classified according to their meanings. In addition, the names of the products made from grape fruit and the terms related to viticulture in Elazig will be revealed.