19. Yüzyılda Yazıldığı Tahmin Edilen Bir Şarkı Mecmuasının İncelenmesi

Author:

Number of pages:
1141-1223
Language:
Türkçe
Year-Number:
2024-Volume 19 Issue 3

Mecmualar, gerek Klasik Türk edebiyatı gerekse Klasik Türk mûsikîsi tarihinin detaylı bir biçimde incelenip aydınlatılmasında alan araştırmalarına önemli ölçüde katkı sağlayan kaynaklardan biri olarak değerlendirilir. Güfte mecmuaları da ait oldukları yüzyılın kadim mûsikî geleneğini ve kültürünü geleceğe taşıyan, müzikoloji alanı çalışanları için tarihî belge niteliğini hâiz kültür hazinelerinden biridir. Derlendikleri dönemin ve derleyicisinin şahsî zevk, beğeni ve edebî tercihlerine göre bir araya getirilmiş beste ve güfteleri ihtiva eden bu eserler, sözlü mûsikî eserlerinin günümüze kadar kaybolmadan gelebilmelerine yardımcı olan kıymetli eserlerdendir. Bu mecmualar, muhtevasındaki eserlerin bestelendiği tarihten bu yana değişime uğrayıp uğramadıkları ve uğradığı değişimlere dair bilgileri sunar. Klasik edebiyatta tezkirelerin değinmediği, Divan’ı bulunmayan unutulmuş şairleri ve tanınmış şairlerin bilinmeyen, Divanlarında bulunmayan şiirlerini ortaya koydukları için ayrıca bir önem teşkil etmektedirler. Güfte ve şarkı mecmualarının bugün tarihsel müzikoloji ve Klasik edebiyat araştırmacıları tarafından transkribe edilerek akademik alana sunulduğu pek çok çalışma bulunmasına rağmen henüz incelemeye konu olmamış birçok mecmuanın da varlığı bilinen bir durumdur. İncelememize konu olan bu mecmua da İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi’nde, 5655 demirbaş numarası ile “Şarkı” başlığı altında kayıtlı bir şarkı mecmuasıdır. Tamamı şarkı formunda bestelenmiş güftelerden oluşan eserin derleniş tarihi belli olmamakla beraber, 19. yüzyılda derlendiği düşünülmektedir. Mecmua fihristinde toplam 50 makam adının kaydı mevcut olmakla beraber, yalnızca 30 tanesinin eser kaydı bulunmaktadır. Tamamı Türkçe yazılmış 79 güfteden oluşan söz konusu eserin incelenmesi ile 19. yüzyıl mûsikî kültürünün ortaya konulması, ayrıca Klasik edebiyatımızın gün yüzüne çıkmamış kıymetli isim ve eserleri hakkında bilgi edinilmesi amaçlanmaktadır.

Keywords


Journals are regarded as one of the sources that contribute significantly to the field researches in analyzing and elucidating the history of both Classical Turkish literature and Classical Turkish music in detail. Lyrics journals are also one of the cultural treasures that carry the ancient musical tradition and culture of the century to the future and have the quality of historical documents for those engaged in the field of musicology. These works, which include compositions and lyrics assembled according to the personal taste, appreciation and literary preferences of the period in which they were compiled and of the compiler, are among the valuable works that assist oral music works to survive to the present day without being lost. These journals provide information on whether the works in their contents have changed since they were composed and the changes they have undergone. In addition, they are also important because they reveal forgotten poets in classical literature who are not mentioned by tezkires, who do not have a Divan, and poems of well-known poets that are unknown and not included in their Divans. Despite the fact that numerous studies have been conducted in which lyrics and song journals have been transcribed and presented to the field of academic research by researchers in historical musicology and classical literature, it is also known that there are many journals that have yet to be analyzed. The subject of our analysis is a song journal registered in the Istanbul University Rare Works Library under the title "Song" which is catalogued under the number 5655. Although the compilation date of the work, which consists entirely of lyrics composed in song form, is not certain, it is thought to have been compiled in the 19th century. By analyzing the work in question, which consists of 79 lyrics written entirely in Turkish, it is aimed to reveal the music culture of the 19th century, as well as to obtain information about the valuable names and works of our classical literature that have not been come to light.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 60
Number of downloads 93

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.