Oğuzların Tamam Bilicisi Dede Korkut Kitabı Hakkında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Açıdan İncelenmesi

Author:

Number of pages:
823-847
Language:
Türkçe
Year-Number:
2024-Volume 19 Issue 2

            Türk kültürü, tarihi, edebiyatı ile ilgili olarak sözlü kültür ortamından günümüze ulaşan birçok değerli eser vardır. Bu eserler arasında Dede Korkut Kitabı olarak bilinen diğer adıyla “Kitâb-ı Dedem Korkut Alâ Lisan-ı Tâife-i Oğuzân” adlı başyapıt, kültürel hazine olarak yerini almıştır. Sözlü kültürden yazılı kültüre geçiş görevini hakkıyla üstlenen eser hakkında çok sayıda çalışma yapılmıştır. Söz konusu çalışmalar, Anadolu başta olmak üzere Türk Dünyası’ndan Balkanlar’a kadar dünyanın pek çok yerinde yerli ve yabancı bilim adamları tarafından kaleme alınmıştır. Oğuzların sosyal ve kültürel yaşamlarıyla ilgili bilgi veren eserin bilinen iki nüshası haricinde farklı el yazma nüshaları da son zamanlarda gün yüzüne çıkarılmıştır. Dede Korkut Kitabı, multi-disiplinler olarak değerlendirebileceğimiz bir yapıda farklı bilimler tarafından (Edebiyat, tarih, sosyoloji, antropoloji, psikoloji, kamu yönetimi ve hatta tıp, vb.) geniş bir perspektifle incelenmiştir. Türklüğü ve Türk kültürünü konu alan her disiplin için zengin malzemeye sahip olan Dede Korkut Kitabı, ağırlığını ve değerini her zaman muhafaza etmeyi başarabilmiş nadir eserlerden biridir. Fuat Köprülü'nün İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesindeki derslerinde Dede Korkut Kitabı ile ilgili olarak söylediği o meşhur söz “Bütün Türk edebiyatını terazinin bir gözüne, Dede Korkut'u öbür gözüne koysanız, yine Dede Korkut ağır basar.” halk bilimi alanında çalışan herkes tarafından bilinir. Böyle bir ağırlığa sahip olan eserle ilgili onlarca çalışma yapılması ve eserin dünyanın birçok yerinde tanınması şaşırtıcı bir durum olmasa gerek.

            Sosyal bilimler için son derece yeni olan bibliyometrik analiz yöntemi bir konu hakkında yapılan çalışmayı çeşitli yönlerden (konu, kaynakça, sayfa sayısı, cinsiyet, vd.)  inceleyerek tespit ve tahliller bağlamında çıkarımlar yapılmasını sağlamaktadır. Bu çalışmada “Yök-Tez” veri tabanında yer alan “Dede Korkut Kitabı” ile ilgili toplamda 112 tez tespit edilmiş ve bu tezlerin dosya olarak dijital kopyaları alınmıştır. Bu çalışmaların 19’u “doktora”, 93’ü “yüksek lisans” olarak hazırlanmıştır. 3’ü doktora, 6’sı yüksek lisans olmak üzere 9 teze ise erişim sağlanamamıştır. Söz konusu tezler, 5 farklı enstitüde ve 44 farklı anabilim ve bilim dalı tarafından oluşturulmuştur.  “Yök-Tez” veri tabanında yer alan “Dede Korkut Kitabı” ile ilgili çalışmalar, bibliyometrik analiz ve nicel araştırma yöntemine tabii tutularak incelenecek ve çeşitli sonuçlara ulaşılacaktır.

Keywords


There are many valuable works related to Turkish culture, history and literature that have survived from the oral culture environment to the present day. Among these works, the masterpiece “Kitâb-ı Dedem Korkut Alâ Lisan-ı Tâife-i Tâife-i Oğuzân”, also known as the Book of Dede Korkut, has taken its place as a cultural treasure. Many studies have been carried out on the work, which has rightly undertaken the task of transition from oral culture to written culture. These studies have been written by local and foreign scholars in many parts of the world from the Turkish World to the Balkans, especially Anatolia. Apart from the two known copies of the work, which provides information about the social and cultural life of the Oghuzs, different manuscripts have recently been unearthed. The Book of Dede Korkut has been studied by different sciences (literature, history, sociology, anthropology, psychology, public administration and even medicine, etc.) in a structure that we can consider as multi-disciplines. The Book of Dede Korkut, which has rich material for every discipline dealing with Turkishness and Turkish culture, is one of the rare works that has always managed to maintain its weight and value. Fuat Köprülü's famous words about the Book of Dede Korkut in his lectures at Istanbul University Faculty of Literature “If you put all Turkish literature on one side of the scale and Dede Korkut on the other side, Dede Korkut would still outweigh it.” is known by everyone working in the field of folklore. It should not be surprising that dozens of studies have been carried out on the work that has such a weight and that the work is recognized in many parts of the world.

The bibliometric analysis method, which is extremely new for social sciences, enables inferences to be made in the context of determinations and analyzes by examining the study on a subject from various aspects (subject, bibliography, number of pages, gender, etc.). In this study, a total of 112 theses on “The Book of Dede Korkut” in the “Yök-Thesis” database were identified and digital copies of these theses were taken as files. Of these studies, 19 were prepared as “doctoral” and 93 as “master’s”. Access to 9 theses, 3 of which were doctoral and 6 of which were master’s degrees, could not be provided. These theses were prepared by 5 different institutes and 44 different departments and sciences.  The studies on “The Book of Dede Korkut” in the “Yök-Thesis” database will be examined by subjecting them to bibliometric analysis and quantitative research method and various results will be reached.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 135
Number of downloads 175

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.