Tarihsel Tıp Metinleri Sözlüğü’nde Hayvan Adları ve Bu Adlardan Türemiş Bitki Adları

Author:

Number of pages:
849-864
Language:
Türkçe
Year-Number:
2024-Volume 19 Issue 2

Geleneksel tıpta hayvanların tedavi sürecinde önemli bir yeri bulunmaktadır. Et, kan, deri, süt ve benzeri hayvansal ürünler önemli tedavi araçları olarak kullanılmış bu durum da tarihsel tıp metinlerinde hayvan adları ile ilgili söz varlığının artmasına sebep olmuştur. Bu çalışmada Zafer Önler tarafından hazırlanan ve tarihsel tıp metinlerinin söz varlığını önemli oranda ortaya koyan Tarihsel Tıp Metinleri Sözlüğü’nde (2019) hayvan adları ve bu adlar ile türetilmiş bitki adları üzerinde durulmuştur. Çalışmanın giriş bölümünde tarihsel tıp metinleri ve bu metinlerin Türkçenin tarihî dönemlerindeki seyri hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın devamında hayvan adları ve bunlardan türemiş bitki adları konusunda yapılmış başlıca çalışmalar belirtilmiştir. Daha sonra Tarihsel Tıp Metinleri Sözlüğü taranmış ve hayvan adları tespit edilerek; kuşlar, sürüngenler, sinek - böcek - haşerat, kemirgenler, vahşi hayvanlar, av - yaban hayvanları, ehli hayvanlar, kümes hayvanları, suda yaşayan hayvanlar, binek ve yük hayvanları olmak üzere tasnif edilmiştir.  Her sınıfın altında bu adlar ile türetilmiş bitki adları verilmiştir. Çalışmanın sonucunda tarihsel tıp metinlerinde yüz altmış dört (164) hayvan adının kullanıldığı görülmüştür. Bunlar içerisinde en çok kuş adlarının en az ise kümes hayvanı adının kullanıldığı tespit edilmiştir. Buna karşılık en çok ehli hayvan adları en az ise av - yaban hayvanı ve kümes hayvanı adı ile bitki adı türetildiği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın hayvan adları ve bundan türemiş bitki adları ile ilgili yapılacak çalışmalar açısından yararlı olacağı düşünülmektedir.

Keywords


In traditional medicine, animals have an important place in treatment. Animal products such as meat, blood, skin, milk, etc. were used as important treatment tools, which led to an increase in the vocabulary of animal names in historical medical texts. In this study, focused on animal names and plant names derived from these names were in the Dictionary of Historical Medical Texts (2019), prepared by Zafer Önler and which significantly reveals the vocabulary of historical medical texts. In the introduction of the study, information about historical medical texts and the course of these texts in the historical periods of Turkish is given. In the rest of the study, the main studies on animal names and plant names derived from them are given. Then Dictionary of Historical Medical Texts was scanned and animal names were classified as birds, reptiles, flies - insects, rodents, wild animals, hunting and wildlife animals, domesticated animals, poultry, aquatic animals, riding and beasts of burden.  Under each class, plant names derived from these names are given. As a result of the study, it was seen that one hundred and sixty-four (164) animal names were used in historical medical texts. Among these, it was found that bird names were used the most and poultry names were used the least. On the other hand, it was concluded that most of the plant names were derived from the names of domesticated animals and least from the names of hunting and wild animals and poultry. It is thought that the study will be useful in terms of studies on animal names and plant names derived from them.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 163
Number of downloads 255

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.