Türkiye Türkçesinde Basit Ek-Birleşik Ek Ayrımı Bakımından +lA(n)-, +lA(ş)-, lA(t)- Ekleri

Author:

Number of pages:
2487-2494
Language:
Türkçe
Year-Number:
2023-Volume 18 Issue 4

Eklemeli dillerde dilin işleyişi çeşitli yapı, işlev ve anlamsal özelliklere sahip ekler üzerinden döner. Eklemeli bir dil olan Türkçede de aynı durum geçerlidir. Dolayısıyla Türkçe dil bilgisi çalışmalarında eklerin kategorisi, işlevi ve yapısı gibi çalışmalar da önem kazanmaktadır. Hatta, denebilir ki Türkçe dil bilgisi çalışmalarının en önemli kısmını eklerin tasnif ve değerlendirme çalışmaları oluşturmaktadır. Türkçede eklerin değerlendirilmesi öncelikle onların sınırları ile ilgilidir. Yani ilk olarak eklerin nerede başlayıp nerede bittiği ele alınır. Yapıyla ilgili bu durum, eklerin değerlendirilmesinin ilk basamağıdır. Bundan sonra eklerin ait olduğu kategori, işlev ve eklendiği kelimede oluşturduğu anlam özellikleri gelir. Ekin yapısı tam olarak belirlendikten sonra diğer başlıklar bir değer taşır. Yapı değerlendirmesinde ise basit, birleşik ve birlikte ek yapılarıyla karşılaşılır. Bu çalışmada da Türkiye Türkçesinde sık kullanıma sahip +lA(n)-, +lA(ş)-, +lA(t)- ekleri basit veya birleşik olma durumlarına göre ele alınmıştır. Öncelikle Türkçedeki eklerin yapı değerlendirmelerine yer verilmiş, ardından örnekler üzerinden söz konusu eklerin hangi kelimelerde iki ayrı basit ek olarak kullanıldığına ve hangi kelimelerde birleşik ek olarak kullanıldığına değinilmiştir. Yapılan değerlendirmelerde Türkçe dil bilgisi çalışmalarında söz konusu eklerin basit veya birleşik olma durumlarının genel olarak karıştırıldığı görülmüştür. Dolayısıyla da söz konusu eklerin basit veya birleşik olma durumlarıyla ilgili bir çerçeve sunulmuştur. Bunun yanında birleşik olan +lAn-, +lAş- ve +lAt- eklerindeki -n-, -ş- ve -t- eklerinin kalıplaşmış olarak çatı, oluşlama veya kılışlama meydana getirmesiyle ilgili durumu da değinilmiştir.

Keywords


Agglutinative languages operate with affixes of various structures, functions, and semantic properties. The same situation is valid in Turkish, which is an agglutinative language. Therefore, studies such as the category, function and structure of suffixes gain importance in Turkish grammar studies. In fact, it can be said that the most important part of Turkish grammar studies is the classification and evaluation of suffixes. The evaluation of suffixes in Turkish is primarily related to their boundaries. So, first of all, where the suffixes start and end is discussed. This structural situation is the first step in the evaluation of suffixes. This is followed by the category to which the affixes belong, their function and the meaning they create in the word. Once the structure of the suffix is fully determined, other headings have value. In the structure evaluation, simple, compound and correlative suffix structures are encountered. In this study, the suffixes +lA(n)-, +lA(ş)-, +lA(t)-, which are frequently used in Turkish, are analyzed according to their simple or compound status. First of all, the structure of the suffixes in Turkish was evaluated, and then it was mentioned in which words these suffixes are used as two separate simple suffixes and in which words they are used as compound suffixes. In Turkish grammar studies, it has been observed that the suffixes in question are generally confused as to whether they are simple or compound. Therefore, a framework has been put forward regarding whether the suffixes in the study are simple or compound. In addition, the -n-, -ş- and -t- suffixes in the compound +lAn-, +lAş- and +lAt- suffixes are not related to forming a formulaic voice, process or action form.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 271
Number of downloads 369

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.