Teknolojik ilerlemeler, hayatın pek çok yönünü etkilediği gibi, çeviri alanını da kökten değiştirmiştir. Eskiden sadece kalem ve kağıtla yapılan çeviriler, teknolojik cihazların yardımıyla çok daha etkili ve hızlı bir hale gelmiştir. Bu dönüşümü sağlayan şey ise “çeviriye yardımcı araçlar” olarak adlandırılan çeşitli araçlar ve kaynaklar olmuştur. Bu araçlar, çevirmenlere içeriği başka bir dile aktarmak için yardımcı olurken, tutarlılık ve hız gibi konularda da büyük kolaylık sağlar. Bu çeviri yardımcıları arasında eşanlamlı sözlükler, tek veya çok dil içeren sözlükler ve Çeviri Belleği (ÇB) sistemleri gibi bilgisayar destekli çeviri (BDÇ) araçları bulunur. Bu araçlar, sadece doğru ve tutarlı çevirilerin yapılmasına yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda çevirmenlerin daha verimli çalışmasına da imkân tanır ve bu sayede çeviriler daha hızlı ve kaliteli bir şekilde tamamlanır. Teknolojik gelişmelerle birlikte, çeviri kalitesini artırmak amacıyla genel amaçlı yazılımların yanı sıra özel amaçlı çeviri yardımcı araçları da ortaya çıkmıştır. Örneğin, sunumlar, videolar ve filmler gibi görsel-işitsel materyallerin farklı dillere çevrilmesi görsel-işitsel çeviri olarak adlandırılır. Bu alanda kullanılan yöntemler arasında dublaj, altyazı, seslendirme ve sesli betimleme bulunur. Bu alanda, kaynak materyalin kültürel bağlamının korunması büyük önem taşır ve dublaj, altyazı, seslendirme ve sesli açıklama gibi yöntemler, orijinal içeriğin özünün korunmasını ve genellikle çeşitli bir izleyici kitlesine erişilebilir hale getirilmesini amaçlar. Bu çalışma, görsel-işitsel çevirinin alt kategorisi olan altyazı çevirisine odaklanmaktadır. Altyazı çevirisi, metni ekranda görüntülemeyi ve aynı zamanda orijinal sesi korumayı içerir. Bu yöntem, yabancı dildeki içeriği anlayabilmek isteyen izleyiciler için sıkça kullanılır. Ancak altyazı çevirisi, yalnızca kelime çevirisi yapmakla kalmaz, aynı zamanda metnin ekranda okunabilir olmasını, zamanlamasını ve anlamın korunmasını gerektirir. Bu zorlukları aşmak ve altyazı çevirisi sürecini geliştirmek için çeşitli yazılım çözümleri geliştirilmiştir. Bu yazılım programları, eğitim amaçlı veya profesyonel altyazı çevirmenleri tarafından kullanılabilir ve dilbilgisi, zamanlama ve kültürel hassasiyet gibi alanlarda becerileri geliştirmelerine yardımcı olur. Bu konuyu daha derinlemesine incelemek için, bu çalışma çeviribilim alanındaki gelişmeleri ele alarak başlamakta ve özellikle Uygulamalı Çeviribilim ve çeviriye yardımcı araçların önemine vurgu yapmaktadır. Ardından, görsel-işitsel çevirinin alt alanı olan altyazı çevirisine odaklanarak, bu alandaki teoriyi ve temel konuları incelemektedir. Alanyazın taramasında görsel-işitsel çeviri kapsamında gerek ulusal gerekse de uluslararası birçok araştırmayla karşılaşılmış olmasına rağmen hem ücretli hem de ücretsiz altyazı çevirisine yardımcı araçları inceleyen çalışmaların sayısının azlığı göze çarpmış ve bu anlamda bu eksikliğin giderilmesi amaçlanmıştır. Betimleyici olması hedeflenen çalışma, gözlem yoluyla belirlenmiş yaygın olarak kullanılan ve altyazı çevirisini kolaylaştıran ücretsiz dört yazılım programının nitel ve nicel genel bir incelemesini sunmaktadır: Tero Subtitler, Aegisub, Jubler ve Subtitle Edit. Bu araçların bazıları her ne kadar güncellenmemiş olsalar da kullanılırlıkları tartışılmaz bir şekilde sürmektedir. Çalışma odağında ücretsiz uygulamalar yer aldığı için aynı amaca hizmet eden ücretli uygulamalar ve çevrimiçi platformlar incelemeye dahil edilmemiştir. Farklı çalışmalarda benzeri uygulamaların da incelenmesinin faydalı olabileceği düşünülmektedir. İncelenen ücretsiz yazılımların açık kaynaklı oluşları dünya genelindeki altyazı çevirmenlerinin bu araçları istekleri doğrultusunda şekillendirebilmelerini sağlamıştır. Teknolojik gelişmeler, çeviri alanında büyük bir dönüşümü beraberinde getirmiştir. Çeviri artık daha hızlı ve daha verimli hale gelmiştir. Ayrıca görsel-işitsel çeviri gibi özel alanlarda da teknolojinin etkisi büyük olmuştur. Bu çalışma, çevirmenlerin ve öğrencilerin işlerini kolaylaştırmak için kullanabileceği çeviriye yardımcı araçların önemini vurgulamaktadır ve görsel-işitsel çevirinin alt başlığı olan altyazı çevirisine yardımcı araçlar incelenmektedir. Bu araçlar, çeviri sürecini geliştirmek ve dil engellerini aşmak için güçlü birer destek sağlamaktadır. İncelenen yazılımlar eğitim kuruluşlarında altyazı çevirisi dersinde öğrencilerin eğitimlerinde kullanılabilecekleri gibi profesyonel veya “gönüllü” olarak altyazı çevirisi edimi ile uğraşanlarca da edim sürecinde kullanılabilecek araçlardır. Her ne kadar farklı yazılımların kullanım sebepleri kullanıcıların istekleri doğrultusunda şekilleniyor olsa da en güncel olması ve kurulum gerektirmeyen taşınabilir sürümü de olması nedeniyle Subtitle Edit programının öne çıktığı düşünülmektedir.
Technological advances have radically changed the field of translation, just as they have affected many aspects of life. Translations that used to be done only with pen and paper have become much more effective and faster with the help of technological devices. This transformation has been enabled by various tools and resources called “translation aids”. These tools help translators to translate content into another language, while providing great convenience in terms of consistency and speed. These translation aids include computer-assisted translation (CAT) tools such as thesauri, single or multilingual dictionaries and Translation Memory (TM) systems. These tools not only help to ensure accurate and consistent translations, but also allow translators to work more efficiently, resulting in faster and higher quality translations. With technological advances, general-purpose software as well as specialized translation aids have emerged to improve translation quality. For example, the translation of audiovisual materials such as presentations, videos and movies into different languages is called audiovisual translation. Methods used in this field include dubbing, subtitling, voice-over and audio description. In this field, preserving the cultural context of the source material is of great importance, and methods such as dubbing, subtitling, voice-over and audio description aim to preserve the essence of the original content and make it accessible to a generally diverse audience. This study focuses on subtitling as a sub-category of audiovisual translation. Subtitling involves displaying the text on the screen and at the same time preserving the original audio. This method is often used for audiences who want to be able to understand foreign language content. Subtitle translation, however, requires not only translating words, but also ensuring that the text is readable on screen, maintaining its timing and meaning. Various software solutions have been developed to overcome these challenges and improve the subtitling translation process. These software programs can be used for educational purposes or by professional subtitle translators and help them improve skills in areas such as grammar, timing and cultural sensitivity. In order to explore this topic in more depth, this paper begins by discussing developments in the field of translation studies, with a particular emphasis on Applied Translation and the importance of translation aids. Then, focusing on subtitling as a sub-field of audiovisual translation, it examines the theory and key issues in this field. In the literature review, although many national and international studies on audiovisual translation were encountered, the scarcity of studies examining both paid and free subtitling aids was striking, and in this sense, this study aimed to fill this gap. This descriptive study presents a qualitative and quantitative overview of four widely used free software programs that facilitate subtitling, identified through observation: Tero Subtitler, Aegisub, Jubler and Subtitle Edit. Although some of these tools have not been updated, their usefulness remains unquestionable. Since the focus of the study was on free apps, paid apps that serve the same purpose were not included in the analysis. It may be useful to examine similar applications in a different study. The open-source nature of the free software analyzed has enabled subtitle translators around the world to shape these tools according to their wishes. Technological developments have brought about a major transformation in the field of translation. Translation has become faster and more efficient. Technology has also had a great impact on specialized fields such as audiovisual translation. This study emphasizes the importance of translation aids that translators and students can use to facilitate their work and examines aids for subtitle translation, which is a sub-heading of audiovisual translation. These tools provide powerful support to improve the translation process and overcome language barriers. The examined software can be used in educational institutions for training students in subtitling courses as well as for professional or “volunteer” subtitling translators. Although the reasons for using different software are shaped in line with the wishes of the users, Subtitle Edit program is considered to stand out, as it is the most up-to-date and has a portable version that does not require installation.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.