Nâbî’nin Onyedinci Yüzyıl İktisadî Hayatına Dair Düşünceleri

Author:

Number of pages:
411-422
Language:
Türkçe
Year-Number:
2023-Volume 18 Issue Ö1

  1. yüzyıl dünya ekonomisinde yeni stratejiler ve düşünceler ortaya çıkmış ve rekabetçi bir ekonomi anlayışı hâkim olmuştur. Bu ortamda Osmanlı ekonomisi, daha muhafazakâr ve ihtiyaçların teminine odaklanan bir politikayla yönetilmiştir. Uzun yıllar bir ticaret kenti olan Halep’te yaşayan Nâbî’nin ekonomik krizin yaşandığı bir süreçte konuyla ilgili görüşleri, Osmanlı yöneticilerine tavsiyeler mahiyetindedir. Bu dönemde dünya ekonomisinde ihracata yönelik merkantilist bir politika takip edilmesine karşın, Osmanlı İmparatorluğu’nda gelir ve gider dengesine dayanan fiskalizmin esas alındığı bilinmektedir. Daha çok tedarikçi bir ekonomi politikasını ifade eden bu kavram, söz konusu dönemde Batı’da izlenen ekonomi politikalarının tam tersi mahiyetindedir. İhracata dayalı lüks tüketimin bütçenin erimesine yol açması, bilhassa tarih yazarları ve şairlerin tepkisine yol açmıştır. Naîmâ, Koçi Bey, Nâbî gibi yazarların yanısıra, Râmî Mehmed Paşa gibi yöneticilerin eleştirilerinden anlaşılacağı gibi, bu dönemde izlenen ekonomi politikaları bütçe açığına sebep olmuştur. Nâbî, toplumda kanaat kültürünün yerleşmesi için telkinlerde bulunurken, lüks tüketim alışkanlığını da eleştirir. Bilhassa ithal eşyaya gösterilen ilginin gelir-gider dengesinin bozulmasına sebep olması, yerli üretimin yapılandırılmasını gündeme getirmiştir. Nâbî’nin yakın dostu olan Râmî Mehmed Paşa’nın yerli bir sanayi oluşturmak için gösterdiği çaba bu konudaki tedbirleri yansıtır. Özellikle Naîmâ’nın ithalatın zararlarını anlatarak yerli ürünlerin tüketilmesini dile getirmesi, bu konuda dünyadaki gelişmelerin yakından takip edildiğini göstermektedir. Nâbî’nin şiirlerinde yer alan sosyo-ekonomik semboller, bu dönemdeki ekonomi gündemini takip etmemizi de sağlamaktadır. Klasik dönem şairlerinin eserlerinde yer alan bu tür bilgiler, araştırmacıların edebî eserlerden yararlanmalarının önemini de ortaya koymaktadır.

Keywords


In the 17th century, world’s economy, new strategies and ideas emerged and a competitive economic approach prevailed. In this environment, the Ottoman economy was managed with a more conservative policy focused on the supply of needs. The views of Nâbî, who lived in Aleppo, which was a commercial city for many years, on the subject during a period of economic crisis, are in the nature of advice to the Ottoman rulers. Although a mercantilist policy towards exports was followed in the world economy in this period, it is known that fiscalism based on the balance of income and expenditure was taken as the basis in the Ottoman Empire. This concept, which expresses more a supplier economic policy, is the opposite of the economic policies followed in the West in the mentioned period. The fact that the export-based luxury consumption led to the meltdown of the budget led to the reaction of history writers and poets in particular. As can be understood from the criticisms of writers such as Naîmâ, Koçi Bey and Nâbî, as well as administrators such as Râmî Mehmed Pasha, the economic policies followed in this period caused a budget deficit.While Nâbî makes suggestions for the establishment of the culture of contentment in society, he also criticizes the luxury consumption habits. In particular, the interest shown in imported goods caused the income-expenditure balance to deteriorate, which brought the structuring of domestic production to the agenda. The efforts of Râmî Mehmed Pasha, who was a close friend of Nabi, to create a local industry reflects the measures in this regard. In particular, Naîmâ's advocacy of the consumption of domestic products by explaining the harms of import shows that the developments in the world are followed closely. The socio-economic symbols in Nâbî's poems also enable us to follow the economic agenda of this period. This kind of information in the works of classical period poets also reveals the importance of researchers making use of literary works.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 197
Number of downloads 238

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.