Fiiller iş, oluş ve hareket bildiren sözcüklerdir. Bir işin gerçekleşmesi veya yargının meydana gelmesi fiilin varlığıyla bilinir. Fiillerin semantik görünümü kullanıldığı yere göre farklılık gösterebilir. Bunun yanı sıra fiilin cümle içerisindeki kullanımı veya dizilimi onun anlamını etkileyen bir faktördür. Dolayısıyla fiilin yapısı gerçekleşen işin anlamını ortaya koyar. Çarh-nâme Eski Anadolu Türkçesi döneminin fonetik ve morfolojik özelliklerini temsil eden önemli eserlerdendir. Kaside şeklinde yazılan eser 83 beyitten oluşmakta olup dinî ve tasavvufî bir içeriğe sahiptir. Didaktik bir üslupla kaleme alınan eser manzume biçiminde oluşturulmuştur. Eserde her şeyin geçici olduğu, kıyamet günü, ölümün hakikat oluşu gibi temalardan bahsedilmektedir. Ahmet Fakîh tarafından yazıldığı bilinen eser hakkında ilk bilgi Mehmet Fuat Köprülü tarafından verilmiştir. Eserde Arapça ve Farsça sözcüklere rastlanmakla birlikte genel olarak halkın anlayabileceği sade bir dil kullanılmıştır. Eser, fonetik ve morfolojik açıdan Eski Anadolu Türkçesinin dil özelliklerini taşımaktadır. Eser, dünyanın geçiciliği, kıyamet gününün gerçekliği, ibadetin önemi, ölüm ve mahşer gibi konuları içermekle birlikte kaside türünde yazılmıştır. Ayrıca sanat kaygısı taşımayan eser, halkın anlayabileceği şekilde sade bir dille yazılmıştır. Çalışmada eser içerisinde yer alan fiiller taranarak tespit edilmiştir. Tespit edilen fiillerin anlamları bağlamlarına göre açıklanmış olup kullanımları ve kulanım sıklıkları hakkında bilgi verilmiştir. Buna bağlı olarak ulaşılan çıkarımlar sonuç bölümünde verilmiş olup gerekli açıklamalar yapılmıştır.
Verbs are words that express action, occurence and action. The realization of an action or the occurence of a judgment is known by the existence of the act. The semantic appearance of verbs may differ depending on where they are used. In addition the use or sequence of the verb in the sentence is a factor that affects its meaning. Therefore the structure of the verb reveals the meaning of the action. Çarh-nâme is one of the important works representing the phonetic and morphological features of the Old Anatolian Turkish period. Written in the form of an ode the work consists of 83 couples and has a religious and mystical content. Written in a didactic style the work was created in the form of a verse. In the work themes such as the fact that everything is temporary the day of judgment and death are the truth are mentioned. The first information about the work known to have been written by Ahmet Fakîh was given by Mehmet Fuat Köprülü. Altought Arabic and Persian words are found in the work a plain language that can be understood by the general public is used. Although Arabic and Persian words are found in the work, a plain language that can be understood by the general public is used. The work bears the linguistic features of Old Anatolian Turkish in terms of phonetics and morphology. The work was written in the style of eulogy, including the transience of the world, the reality of the Day of Judgment, the importance of worship, death and the apocalypse. In addition, the work, which does not have artistic concerns, is written in a simple language that the public can understand. In the study the verbs in the work were determined by scanning. The meanings of the detected verbs are explained according to their context and information is given about their usage. Accordingly the conclusions reached are given in the conclusion section and necessary explanations are made.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.