“Doğu Türkçesi” olarak literatürde bilinmekte olan Türk lehçesi; söz varlığı, ses ve yapı özellikleri çerçevesinde bakıldığında Türk dünyasının “Doğu” kanadında geçerli olmuş edebî dilin genel ismi olup Türk dilinin yazı dili olarak geliştiği ilk ana dönemi oluşturan “Eski Türkçe”nin bir başka deyişle Türk yazı dilinin ilk kapsamlı ürünler vermeye başladığı dil devresinin devamıdır. İsveç’te Türkolojinin bir bilim dalı olarak yükselmesini sağlayan ve böylece sadece Avrupa’da değil geniş ölçekte dünyadaki Türk dili araştırmaları alanına büyük katkı sağlamış Türkolog Gunnar V. Jarring’in (Lund Üniversitesi Kütüphanesi’ndeki) kolleksiyonunda, Doğu Türkçesi ile yazılmış ve “Prov. 25 (Hikâyeler Kolleksiyonu)” künyesiyle kayıt altında tutulan el yazması metin bu çalışmanın temelini, ele aldığı asıl konusunu oluşturmaktadır. Bu makalede; söz konusu hikâye, filolojik bir metin inceleme metodolojisi ile ele alınmış, detaylı bir şekilde tanıtılmış ve literatüre kazandırılmıştır (Kullanılan özel işaretler, semboller ve kısaltmalar “Dizin” bölümünün sonunda toplu olarak verilmiştir). Birinci bölümde (Metin), hikâye metninin transkripsiyonu (çeviriyazısı); ikinci bölümde çevirisi; üçüncü bölümde ise, hikâyenin söz varlığını ve detaylı dil özelliklerini ortaya koyan bir dizin sunulmuştur. Ayrıca çalışmanın sonuna Arap harfli orijinal metin (faksimile) ilâve edilmiştir. Neticede, Doğu Türkçesinin edebȋ eserler külliyatına, istifadeye açılmak suretiyle, yeni bir eser kazandırılarak mevcut birikimin artırılması için bir kaynak daha ilgililere açılmış ve filoloji alanının bilgisine sunulmuştur.
The Turkish dialect known in the literature as “Eastern Turkish”; When we look at it within the framework of its vocabulary, sound and structure features, it is the general name of the literary language that has been valid in the “East” wing of the Turkish world, and it is the language period in which “Old Turkish”, which constitutes the first main period in which the Turkish language developed as a written language, in other words, the Turkish written language began to produce the first comprehensive products is the sequel. Written in Eastern Turkish and in the collection of Turcologist Gunnar V. Jarring (at the Lund University Library), who made Turkology rise as a discipline in Sweden and thus contributed greatly to the field of Turkish language studies not only in Europe but also in the world at large. “Prov. 25 (Stories Collection)”, the manuscript text is the basis of this study and its main subject. In this article; the story in question was handled with a philological text analysis methodology, introduced in detail and brought to the literature (The special signs, symbols and abbreviations used are given at the end of the “Index” section). In the first part (Text), the transcription of the text of the story (translation); translation in the second part; In the third part, an index that reveals the vocabulary and detailed language features of the story is presented. In addition, the original text in Arabic letters (faximile) has been added to the end of the study. As a result, one more resource was presented to the interested parties and presented to the knowledge of the field of philology, in order to increase the existing knowledge by bringing a new work to the corpus of literary works of Eastern Turkish.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.