İnsanoğlu için mukadder bir gerçeklik olan ölüm, her devirde edebiyatın konusu olmuştur. Hem Türk hem de dünya edebiyatında pek çok şair, eserlerinde ölümden söz etmişler ve onun çeşitli yönlerine temas etmişlerdir. XIV. yüzyıl Türk şairlerinden Şeyyâd Hamza da günümüze ulaşmış olan on altı manzumesinin yedisinde çeşitli edebî sanatlar ve tasvirlerle ölümden söz etmiştir. Şair, vebadan söz ettiği mersiye niteliği gösteren bir kasidesinde ölüme dair pek çok tasvire yer vermiş, “kara ölüm” olarak da bilinen XIV. yüzyıl vebasının ölümle sonuçlanan acı taraflarını oldukça dramatik bir dille anlatmıştır. Yine bu manzumesiyle muhteva bakımından uyumlu olan başka bir manzumesinde de genç yaşta ölen çocuklardan ve bu çocukların ailelerinin çektiği acılardan söz etmiştir. Bu şiirlerde, çocuklarını vebadan kaybetmiş bir baba olan Şeyyâd Hamza’nın hem kendisinin hem de çocuklarını kaybeden diğer ailelerinin acıları dile getirilmiş gibidir. Ayrıca şairin, ölümü bütünlüklü olarak şarapla ilgili metaforlar üzerinden anlattığı bir manzumesi de bulunmaktadır. Bu metinde ise ölüm, ömür/serencam ile dolu bir kadeh olarak düşünülmüş ve şiir boyunca bu tematik örüntü sürdürülmüştür. Bunların yanı sıra, günümüze ulaşmış diğer pek çok manzumesinde de ölümden söz etmiş ve çeşitli tasvirlerle ölümün gerçekliğini, herkesin bir gün mutlaka öleceğini anlatmıştır. Bu çalışmada Şeyyâd Hamza’nın ölümle ilgili beyitleri incelenmiş ve şairin ölüm temasını bu kadar sık kullanıyor olmasının nedeni anlaşılmaya çalışılmıştır.
Death, which is a destined fact for mankind, has almost always been the subject of literature. Many poets in both Turkish and world literature mentioned death in their works and touched on various aspects of it. Shayyad Hamza, one of the 14th century Turkish poets, also talked about death with various literary arts and descripted in seven of his sixteen poems that have exist to the present day. The poet included many descriptions of death in an elegy in which he talked about the plague in the 14th century. He described the painful aspects of the plague that resulted in death in a very dramatic way. In another poem, which is compatible with this poem in terms of form and content, he talked about the children who died at a young age and the suffering of their families. In these poems, Shayyad Hamza -who was a father lost his children from the plague- mentioned the pain of other families who lost their children. In addition, the poet also has a poem in which he describes death with metaphors about wine. In this poem, death is considered as a chalice full of life and this thematic pattern is maintained throughout the poem. In addition to these, he talked about death in many of his other poems that have existed to the present day and he explained the reality of death with various descriptions and everyone would die one day. In this study, Shayyad Hamza's depictions of death were examined and the reason of why the poet often used the death theme was tried to be understood.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.