En genel tanımıyla bireyler arasında anlaşmayı sağlayan bir araç şeklinde ifade edilen dil, aynı zamanda sürekli değişen, gelişen doğal ve canlı bir varlıktır. Dildeki bu değişim elbette yalnızca sözcüklerle sınırlı kalmamıştır. Dilin gramer yapılarında da zaman içinde ciddi değişiklikler olmuştur. Öyle ki tarihi çok eskilere dayanan, coğrafi değişim, kültürel etkileşim ve dini hayatın etkisi ile pek çok milletin dili ile etkileşime girmiş olan dilimizde bu değişim çok net bir şekilde gözlemlenmektedir. Bu değişimden fiil çekiminde kullanılan kip ekleri de payını almıştır. Bu makalede tarihi çok eskilere dayanan Türk dilinde öğrenilen geçmiş zaman kipi eklerinden olan -mIş eki ile -ptUr ekinin tarihî lehçelerdeki kullanımı ele alındıktan sonra “-mIş ekinin neden -ptUr ekine karşı baskın hâle geldiği sorusuna cevap aranacaktır. Eski Türkçeden başlayan tarihi süreç içerisinde öğrenilen geçmiş zaman kullanımı kronolojik sıra takip edilip bu dönemlere ait gramer kitapları incelenerek belirtilmiş, örnek kullanımlara yer verilmiştir. Karışık dilli eserler olarak nitelendirilen eserlerde öğrenilen geçmiş zaman kipi kullanımı incelenerek belirtilmiştir. Her iki ekin lehçelerdeki kullanımına ait bilgilere yer verildikten sonra 16. yüzyıldan günümüze -mIş ve -ptUr eklerinin kullanımına dair bilgiler döneme ait eserlerden yararlanılarak aktarılmıştır. 16. yüzyılda yazılan Osmanlı Türkçesinin ilk gramer kitabı, 16,17 ve 18. yüzyıllardaki öğrenilen geçmiş zaman kullanımı ve 19. yüzyılda yazılan gramer eserlerinde öğrenilen geçmiş zaman kipi kullanımına yer verilerek sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.
Language, which is most generally described as a tool that enables communication between individuals, is also a constantly changing and developing natural and living entity. This change in the language was of course not only limited to words. Over time, there have been serious changes in the grammatical structures of the language, too. In fact, this change can clearly be observed in our language which has a history dating back to ancient times and which also has interacted with the languages of many nations with the effect of geographical changes, cultural interaction and religious life. The modal suffixes used in verb conjugation have also taken their share from this change. In this article, after discussing the use of -mIş suffix and -ptUr suffix which are some of the past perfect tense suffixes in the Turkish language that is dating back to ancient times, the use of the suffix -mIş in historical dialects will be sought in order to find out why the suffix -mIş has become dominant against the suffix –ptUr. The use of the past perfect tense throughout history starting from Old Turkish, was followed in chronological order, the grammar books of these periods were examined, and case studies were included. Examples of the use of the past perfect tense in the works tahat are described as mixed language works are stated by examining them. After giving information about the use of both suffixes in dialects, information about the use of -mIş and -ptUr suffixes from the 16th century to the present is given. The first grammar book of Ottoman Turkish written in the 16th century, the use of the past perfect tense in the 16th, 17th and 18th centuries, and the use of the past perfect tense in the grammatical works written in the 19th century, tried to reach the conclusion.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.