Amel’in Bir Mûsikî Unsuru Olarak Divan Şiirinde Kullanımı

Author:

Number of pages:
2111-2121
Language:
Türkçe
Year-Number:
2021-Volume 16 Issue 4

Divan şairinin şiirini inşa ederken seçtiği kelimeler, içinde yaşadığı toplum hayatının ve kendi dünyasının hissî ve fikrî gerçekliğine bağlı olarak şekillenir. Birden fazla mana ihtiva eden bu kelimeler çeşitli söz sanatlarının da yardımıyla zengin bir çağrışım alanı yaratarak şaire geniş bir ifade imkânı sağlamaktadır. Amel de bu kelimelerden biridir. Aslî anlamı itibariyle iş, icra, mahsul, ilgilenmek, hareket etmek, meşgul olmak manalarına gelen Arapça amel kelimesi dinî literatürde ise kulların dünya hayatında şeriatın gereğine uygun olarak sergilediği, neticesinde ceza yahut mükâfat bulunan fiillerinin adıdır. Amel, bütün bu manalarının ötesinde aynı zamanda mûsikîye ait bir terimdir. Ancak amel kelimesinin lügatlerde bir mûsikî terimi olarak bulunmadığı yalnızca bahsi geçen anlamlarıyla yer aldığı görülmektedir. Hakkında mûsikî nazariyatına ait kaynaklarda dahi sınırlı bilgiler bulunan amel, ilk olarak XIII. yy’da görülen ve XVI. yy’ın ikinci yarısı ile birlikte örneklerinin azalmaya başladığı bir mûsikî formunun adıdır. Bununla birlikte amel kelimesi yine bir mûsikî terimi olarak darb-ı Türkî de denilen 14 zamanlı üç vuruşlu bir usuldür. Bu çalışmada, 14-19. yy’lar arasında yazılmış 100’ü aşkın divanda amel’in mûsikîye ait bir kavram olarak kullanıldığı beyitler tespit edilmiş ve bu beyitlerde amelin diğer kelimelerle kurduğu anlam ilgisi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Böylece amel kelimesinin klasik şiirin çok katmanlı anlam dünyası içerisine gizlenmiş olan bu manası divan şiiri okurunun dikkatine sunulmuş, beyitleri oluşturan her bir kelimenin üzerinde incelikle durulması gerektiği vurgulanmaya çalışılmıştır. 

 

Keywords


The words chosen by the Divan poet while constructing his poetry are shaped depending on both his emotional and intellectual realities and the realities of the society he lives in. These words, which contain more than one meaning, create a rich connotation area with the help of various figures of speech and provide a wide expression opportunity to the poet. Amel is one of these words. While the Arabic Word amel which originally means deed/work, execution, product, to care, to act, to be busy, it is also man’s worldly actions resulting in punishment or reward in the other world under the requirements of the Shari'ah in religious terminology. Amel, beyond all these meanings, is also a musical term. However, the word amel is not included as a musical term in dictionaries. Amel, about which there is limited information in the sources on the theory of music, is the name of a musical form. In addition, amel as a musical term is also a 14-time measure method and three stroke called darb-ı Türkî. In this study, after analysing more than a hundred divans having been written including the couplets amel was used as a musical concept, it was revealed that there is a relationship of the meaning of amel and other words in these poems. As a result, the meaning of amel hidden within the multi-layered world of meaning of the classical poem was introduced to the reader, it has been tried to emphasize that each word that composes the couplets should be carefully emphasized.

 

Keywords

Article Statistics

Number of reads 505
Number of downloads 486

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.