Edebiyat, dil malzemesini çeşitli çağrışımlar aracılığıyla dönüşüme tabii tutarak okuyucuya farklı bir dünyanın kapılarını aralayan bir sanat dalıdır. Edebiyat ailesinin önemli bir üyesi olarak karşımıza çıkan şiirin yaratılma sürecinde şairler, edebî dili dönüştürürken çeşitli yöntemlere başvurmuşlardır. Türk edebiyatının önemli bir evresi olarak bilinen klasik Türk edebiyatında şairler, yöntem olarak edebî sanatlara başvurarak kullandıkları dil malzemesi üzerinde estetik olarak anlam çağrışımları yaratmışlardır. Somut ögeleri içinde barındıran ancak soyut nitelik kazanmış deyimler, klasik Türk şairinin dünyasında çeşitli edebî sanatlar aracılığıyla hem soyut hem somut anlama gelecek şekilde kullanılmışlardır. Gerçek anlamından uzaklaşarak mecazî bir boyuta bürünen deyimler, sözcüklerle mantık oyunları kuran klasik şairlerin elinde kinâye, hüsn-i ta’lîl, teşbîh gibi sanatlar aracılığıyla işlenerek somutlaştırılmışlardır. Klasik Türk şairlerinin deyim kullanımlarında önemli bir işleve sahip sanatlardan biri olarak nitelendirilebilecek teşbîh sanatı, soyut dünyayı somutlaştırmada ya da somut dünyayı soyutlaştırmada klasik Türk şairi için önemli bir araç niteliğindedir. Klasik Türk şairleri teşbîh sanatının benzetme fonksiyonunu kullanarak deyimlerin bünyesinde bulundurduğu somut anlam ögelerine çağrışım yapmışlardır. Bu çalışmada klasik Türk şiirinin önemli bir malzemesi olan deyimlerin teşbîh sanatı aracılığıyla somutlaştırılması ve somutlaştırılan unsurların deyimlerle olan bağlantısı ortaya konmuştur. Söz konusu somutlaştırma ve teşbîh arasındaki ilişkinin daha iyi anlaşılması için teşbîh sanatının bütün ögelerini barındıran örnek beyitler seçilerek deyimlerin beyit bağlamında kazandıkları somutlaştırmalar açıklanmıştır.

Literature is an art that opens the doors of a different world to the reader by transforming the language material through various associations. In the process of creating poetry, which is an important member of the literary family, poets have applied various methods while transforming the literary language. In classical Turkish literature which is known as an important stage of Turkish literature, poets applied to literary arts as a method and created aesthetic connotations on the language material which they used. Idioms that contain concrete elements but have gained an abstract quality were used in the world of classical Turkish poets in a way that means both abstract and concrete through various literary arts. Idioms, which have moved away from their real meaning and taken on a figurative dimension, were embodied by being processed through arts such as kinâye, husn-i ta’lîl, teşbîh in the hands of classical poets who played mind games with words. Teşbîh, which can be evaluated as one of the significant literary arts having an important function in the use of idioms of classical Turkish poets, is an important tool for the classical Turkish poet in embodying the abstract world or abstracting the concrete world. Classical Turkish poets have evoked the concrete meaning elements of the idioms by using the analogy function of teşbîh. In this study, the concretization of idioms, which are an important material of classical Turkish poetry, through teşbîh and the connection of embodied elements with idioms have been revealed. Sample couplets containing all the elements of teşbîh are selected and the concretizations of idioms in the context of couplets are explained in order to better understand the relationship between the aforementioned concretization and teşbîh.