Duygular, çevreden gelen uyarıcıların insanın iç dünyasında ortaya çıkardığı bilişsel ve fizyolojik duyumlardır. Yaşanılan duygu durumu, mental süreçlerle zihinde anlamlandırılır ve gönderici tarafından dil vasıtasıyla alıcıya aktarılır. Dilin sözvarlığının en temel yapı taşı olan fiillerle ilgili, semantik (tematik) ve leksik özellikleri esas alarak farklı sınıflandırma modelleri bulunur. Literatürde duygu fiilleri, bu tematik sınıflandırma içinde mental fiillerin bir alt grubuna dahil edilir. Mental fiiller, (1) algılama, (2) idrak ve (3) duygu fiilleri olmak üzere üç kısma ayrılır. Dilbiliminde duygu fiillerinin semantik yapısını belirlemek için fiilleri belli bir bakış açısına göre gruplandırmaya ve sınıflandırmaya ihtiyaç vardır. Bu çalışmada, duygu fiillerinin semantik yönüyle sınıflandırılması ve bu fiillerin köken bilgisi bakımından incelenmesi ele alınmıştır. Makaleye konu olan duygu fiilleri, Konstantin Kuzmiç Yudahin’in Kirgizko- Russkiy Slovar (Kırgız Rusça Sözlük)’ın taranması ile tespit edilmiştir. İlk baskısı 1940 yılında yapılan bu sözlük, Abdullah Battal Taymas tarafından Türkiye Türkçesine çevrilmiş ve Kırgız Sözlüğü adıyla TDK’de 1945 yılında 93. ve 121. yayın olarak iki cilt hâlinde basılmıştır. Bu çalışmanın amacı, alanyazında duygu fiillerinin tasnifine katkı sağlayacak yeni bir sınıflama önerisi ortaya koymaktır. Ayrıca, duygu fiillerin etimolojik yapılarına değinmek ve tarihi süreç içerisinde duygu durumlarının anlamsal değişimlerini ele almaktır. Çalışma esnasında Kirgizsko-Ruskiy Slovar adlı sözlükte duygu ifade eden (221) fiil tespit edilmiştir. Çalışmanın içeriğinde duygu durumu belirten (18) fiil kökünün Eski Türkçe döneminden korunarak günümüz Kırgız Türkçesine ulaştığı, (80) fiilin mecazlaştığı, (19) fiilin anlamının daraldığı, (60) fiilin anlamının genişlediği, (37) fiilin ise, başka anlama geçtiği belirlenmiştir. Bu makale, Kırgız Türkçesinde Duygu Fiilleri başlıklı yayımlanmamış doktora tezinden üretilmiştir.

Emotions are cognitive and physiological sensations that stimuli from the environment reveal in the inner world of the person. The emotional state experienced is made sense in the mind by mental processes and is transferred by the sender to the receiver through language. There are different classification models based on semantic (thematic) and lexical features related to verbs, which are the most basic building blocks of the language's vocabulary. In the literature, emotional verbs are included in a subgroup of mental verbs in this thematic classification. Mental verbs are divided into three parts: (1) perception, (2) cognition, and (3) emotional verbs. In linguistics, there is a need to group and classify verbs according to a certain point of view in order to determine the semantic structure of affective verbs. In this study, the classification of emotional verbs in terms of semantics and the examination of these verbs in terms of origin are discussed. The emotional verbs that are the subject of the article were determined by scanning Konstantin Kuzmic Yudahin's Kirgizko-Russkiy Slovar (Kyrgyz Russian Dictionary). This dictionary, which was first published in 1940, was translated into Turkish by Abdullah Battal Taymas and was published in two volumes as the 93rd and 121st publications in TDK in 1945 under the name of Kirgiz Dictionary. The aim of this study is to present a new classification proposal that will contribute to the classification of emotional verbs in the literature. In addition, it is to touch on the etymological structures of emotional verbs and to deal with the semantic changes of emotional states in the historical process. During the study, (221) verbs expressing emotion were identified in the dictionary named Kirgizsko-Ruskiy Slovar. In the content of the study, it was determined that the root of the verb (18) expressing the mood has reached today's Kyrgyz Turkish by preserving it from the Old Turkish period, (80) the verb has become metaphorical, (19) the meaning of the verb has narrowed, (60) the meaning of the verb has expanded, (37) the verb has changed to another meaning. This article was produced from an unpublished doctoral thesis titled Emotional Verbs in Kyrgyz Turkish.