1970’li ve 1980’li yıllarda ortaya çıkan işlevsel yaklaşımlar çeviribilime yeni bir soluk getirmiştir. İşlevsel yaklaşımlara katkıda bulunan kuramcılarından biri de Çeviriye İlişkin Eylem Kuramıyla Justa Holz-Mänttäri’dir. Bu çalışma çeviribilim alanına ilişkin makalelerden oluşan derleme kitap niteliğindeki Çeviribilimin Paradigmaları III Çeviri Seçkisi adlı eseri Justa Holz-Mänttäri’nin kuramı çerçevesinde incelemeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda ilgili eserde çeviri sürecinin amacı ve çeviri sürecinde yer alan aktörler incelenmiştir. Bu çalışma yorumlamacı paradigma temelinde nitel araştırma yöntemini esas almaktadır. Çalışmanın verileri döküman analizi tekniği ile toplanmıştır. Toplanan veriler betimleyici analiz yöntemi ile incelenmiştir. Çeviriye ilişkin Eylem Kuramı ışığında incelenen veriler sonucunda, ilgili kitapta çeviri sürecinin amacına dair bulgular tespit edilmiştir. Ayrıca, çeviri sürecinde çeviriyi başlatan, çevirmene işveren, kaynak metin yazarı, çevirmen, erek metin kullanıcısı ve erek metin alıcısı olmak üzere altı aktöre yer verildiği anlaşılmıştır. Bununla birlikte, çalışmaya konu olan kitabın çeviri sürecinde bulunan bazı aktörlerin birden fazla aktörün rolünü üstlendiği de tespit edilmiştir. Tüm bunların yanı sıra ilgili kitabın çeviri sürecinde çevirmenlere birtakım sorumluluklar yüklendiği anlaşılmıştır. Bu çalışma kapsamında elde edilen bulgular ışığında, ulaşılan sonuçların Holz-Mänttäri’nin kuramında değinmiş olduğu görüşleri ile örtüştüğü ortaya çıkmıştır. Yapılan alanyazın taraması sonucunda çeviribilim alanında Türkiye’de yapılan çalışmalar incelendiğinde “Çeviriye İlişkin Eylem Kuram”ını konu alan çalışmaların sayıca azlığı dikkat çekmektedir. Bu bağlamda, bu kuramı temel alan çalışmaların artmasının alana katkı sağlayacağına inanılmaktadır. Ayrıca ilaç prospektüsü, kullanma kılavuzu ve teknik talimatnameler gibi metinlerin çeviri süreçlerinin Holz-Mänttäri’nin Çeviriye İlişkin Eylem Kuramı çerçevesinde incelenmesinin alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Functional theories of translation which emerged in the 1970s and 1980s brought a breath of fresh air to Translation Studies. One of the theorists who contributed to functional theories of translation is Justa Holz-Mänttäri with her translational action theory. This study aims to analyze the work called Çeviribilimin Paradigmaları III Çeviri Seçkisi which is a compilation book consisting of articles on the field of translation studies, within the framework of Justa Holz-Mänttäri's theory. In this context, the purpose of the translation process and the players involved in the translation process in the relevant work were examined. This study is based on the qualitative research method based on the interpretative paradigm. In this article, which is a literature study, data were collected by document analysis technique. The collected data were analyzed by the descriptive analysis method. As a result of the data examined in the light of the translational action theory, the findings regarding the purpose of the translation process in the relevant book were determined. In addition, it has been understood that the translation process has six players which are the initiator, the commissioner, the ST producer, the TT producer, the TT user, and the TT receiver. After all, it has been determined that some players found in the translation process of the book, which is the subject of the study, assumed the role of more than one player. In addition to all these, it has been understood that there are some of the translators’ responsibilities during the translation process of the relevant book. When the findings determined within the scope of this study were evaluated, it was concluded that the findings obtained match up with the views of Holz-Mänttäri mentioned in her theory. As a result of the literature research, when the studies conducted in Turkey in the field of translation studies are examined, it is noteworthy that the number of studies on the translational action theory is few. In this context, it is believed that the increase in studies based on this theory will contribute to the field. In addition, it is thought that examining the translation processes of texts such as drug package inserts, user guides and technical instructions within the framework of Holz-Mänttäri's translational action theory will contribute to the field.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.