Mekân, bir uzama sahip olan varlıkların uzaydaki konumlarını; hareketlerini ve gözlemci durumundaki insanı kapsayan anlambilimsel bir kavramdır. Mekânsal anlambilimin çalışma alanlarından birini oluşturan mekânsal dil, belirli bir varlığın mekândaki konumlanma veya yer değiştirmesinin uzlaşımsal beyanlarını içerir. Şekil ve zemin ilişkisine dayalı mekânsal ifadelerin merkezinde, mekânsal referans çerçeveleri önemli bir yer tutar. Mekânsal referans çerçeveleri, “şekil”e referans olup onu konumlandıran “zemin”in açılı yönlerini belirler. Kuralcı dilbilgisi yöntemlerini kullanan birçok Türkçe kaynakta mekân konusuna verilen yer sınırlıdır ve Türkçede mekânsal dil üzerine yapılan dilbilimsel çalışmaların sayısı azdır. Bu çalışmanın amacı, dilbilimsel bir bakış açısıyla alanyazına teorik katkı sağlamak ve tipolojik çalışmalara veri sunmaktır. Türkçede mekân bilgisinin ifadesinde hangi mekânsal referanslar ne sıklıkla kullanılmaktadır? Dilbilimsel bir kategori olarak bu bilginin kodlanmasındaki aşamalar, araçlar ve ilişkiler nelerdir? Bu sorulara cevap vermek amacıyla, kavramsal çerçeve açıklanmış ve mekânsal referansların dilbilgisel kodlamada sergilediği örüntüler tasvir edilmiştir. Doküman analizi yönteminin izlendiği çalışmada, Yaşar Kemal’in Ölmez Otu adlı eserinde mekânsal referans çerçevesi içeren 775 mekânsal ifade saptanmış ve alt-kategorilere göre sınıflandırılmıştır. Tasnif edilen ifadelerin 607’si yatay eksende, 168’i dikey eksende görev üstlenmektedir. Yatay eksendeki mekânsal karmaşayı çözmek için içsel (n=509), mutlak (n=62) ve göreceli (n=36) olmak üzere üç mekânsal referans çerçevesinin kullanıldığı tespit edilmiştir. Mekânsal çerçeveler, zemin ile öbekleşen açılı mekânsal adları (ön, arka, sağ, sol vb.) tayin etmektedir ve statik mekânsal ilişkide “konum” (n=301); dinamik mekânsal ilişkide “hedef” (n=342) ya da “kaynak” (n=132) durumuna geçmektedir. Statik ilişkide +DA, +DAki, +ki; dinamik ilişkide +A ve +DAn biçimbirimleri zemin çekiminde etkilidir. Türkçede ad öbeği tabanlı zemin kodlama stratejisi hâkimdir. Mekânsal ilişki, sadece hâl kategorisi ile değil; kelime türleri, kelime grupları ve cümleden büyük anlamlı mekânsal metinlerle de kurulmaktadır.

Space is a semantic concept that includes the locations and motions of entities in space, and the human being as an observer. Spatial language, which is the study area of ​​spatial semantics, contains spatial expressions, which are the conventional specifications of the location or translocation of a certain entity. Metaphors or conversational implicatures do not count as spatial expressions. Frames of spatial reference have an important place in the center of spatial expressions based on the relationship between figure and ground. Angular aspects of the "ground", which is the reference in positioning the "figure", can be mentioned by means of frames. In many Turkish sources that use prescriptive grammar methods, the place given to the subject of space is limited. The number of linguistic studies on spatial language in Turkish is also low. The aim of this study is to contribute theoretically to the literature from a linguistic perspective and to present data to typological studies. Which spatial references are used in the expression of spatial knowledge in Turkish? What are the stages, instruments, and relations in the coding of this knowledge as a linguistic category? In order to answer these questions, the conceptual framework is explained and the grammatical coding patterns of spatial references are described. In the study, in which the document analysis method was followed, 775 spatial expressions containing frames of spatial reference were detected in Yashar Kemal's work The Undying Grass and classified according to sub-categories. 607 of the classified expressions are on the horizontal axis, and 168 are on the vertical axis. It has been determined that three frames of spatial reference; intrinsic (n=509), absolute (n=62), and relative (n=36) are used to solve the spatial complexity on the horizontal axis. Spatial frames designate angled spatial nominals (front, back, right, left, etc.) that complement "ground phrase". They pass into the "location" (n=301) in the static spatial relation, the "goal" (n=342) or the "source" state (n=132) in the dynamic spatial relation. Noun phrase-based ground coding strategy is dominant in Turkish. The morphemes +DA, +DAki, +ki in static relation and, the morphemes +A, +DAn in dynamic relation are effective in "ground" conjugation. The spatial relationship is established not only with the case category, but also with word types (spatial nominals, postpositions, adverbs and verbs), word groups (noun and adjective phrase) and spatial texts that are larger than sentences.