Bugünün dünyasında gerek akademi gerekse sosyal yaşamda “kültür” kavramının en sık kullanılan kavram olduğu ve herkesin tanımsal bir fikri olduğu yadsınamaz. Zira günlük yaşamımızı gözden geçirdiğimizde kültür her yerdedir ve bir toplumun, bireyin kimliğini biçimlendirir. Çeviride de dil dışı etmenlerin en önemlisi denilebilecek kültür, bir toplumun gelenek göreneklerini, dilini, dinini, sosyal, siyasal, ekonomik durumunu, hatta kendinden olmayana bakış açısını dahi içermektedir. Bu bağlamda her toplumun farklı kültürel yapısı olduğu gerçeği sosyal bilimcilerin inceleme açısından çıkış noktası olmuştur. Çeviride de dil dışı etmenlerden kültür olgusu, sorunsala dönüşerek bizi kültürel unsurların nasıl çevrildiği ya da çevrilebileceği yaklaşımına götürür. Bu çalışmanın amacı, Türk edebiyatının önemli kadın yazarlarından Füruzan’ın ‘Sokaklarından Gemilerin Geçtiği Kent’ adlı hikayesindeki kültürel unsurların Fransızca çevirisindeki karşılıklarını karşılaştırmalı olarak incelemektir. Çalışmaya bütünce olarak seçilen yapıt, Türkçe’den Fransızcaya çok fazla yapıt kazandırmış çevirmen Pierre Bastin tarafından ‘La Ville aux Rues Où Passaient Les Bateaux’ adıyla aktarılmıştır. Kuramsal kısımda Venuti’nin The Translator’s Invisibility: A History of Translation (1995) adlı yapıtında ele aldığı çevirmenin “görünürlüğü/görünmezliği” kavramında ve bu kavramlarla ilişkilendirdiği “yerlileştirme”/“yabancılaştırma” çeviri stratejilerinden bahsedilecektir. Kültürel çeviri kavramı ve çeviride kültürel unsurların aktarımındaki zorluklar anlatılacak, kültürel unsurların aktarımından sorumlu çevirmenin görünmezliği kavramı ‘öznenin merkezsizleşmesi’ kavramıyla betimlenecektir. Çalışmanın uygulama kısmında, kaynak metinde belirlenen kültürel unsurlardan kişi, yer isimleri ve lakaplar karşılaştırmalı olarak yerlileştirme, yabancılaştırma stratejileri ışığında incelenecek, çevirmenin kararlarına alternatif öneriler sunulacaktır. Çevirmenin yazınsal, anlamsal, kültürel kaybı engellemek için her iki stratejiyi de benimsediği örnekler üzerinden anlatılacaktır.
It cannot be denied that the concept of culture is the most frequently used concept in both academia and social life in today's world and that everyone has a descriptive idea. Because when we review our daily life, culture is everywhere and it shapes the identity of a society and the individual. Culture, which can be called the most important of non-linguistic factors in translation, also includes the traditions, language, religion, social, political and economic situation of a society, and even the perspective of the self. In this context, the fact that every society has a different cultural structure has been the starting point for social scientists to study. In translation, the phenomenon of culture, which is a non-linguistic factor, turns into a problematic and takes us to the approach of how cultural elements are translated or translated. The aim of this study is to analyze the correspondences of the cultural elements in the story of Füruzan, one of the important female writers of Turkish literature, in ‘Sokaklarından Gemilerin Geçtiği Kent’ in a French translation. The work chosen as a whole was transferred as an ‘La Ville aux rues où passaient les bateaux’ by the translator Pierre Bastin, who brought many works from Turkish to French. In the theoretical part, Venuti's The Translator’s Invisibility: In his work A History of Translation (1995), the concept of the visibility / invisibility of the translator he discusses and the localization / alienation translation strategies associated with these concepts will be discussed. The concept of cultural translation and difficulties in the transfer of cultural elements in translation will be described, and the concept of invisibility of the translator responsible for the transfer of cultural elements will be described as the decentralization of the subject. In the application part of the study, individuals, place names and nicknames, which are among the cultural elements determined in the source text, will be examined comparatively in the light of localization and alienation strategies and alternative suggestions will be presented to the translator's decisions. It will be explained through examples that the translator adopts both strategies to prevent literary, semantic and cultural loss.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.