Tanzimat dönemindeki Batılılaşma hareketiyle Osmanlı Devleti’nde eğitim sahasında önemli değişiklikler olmuştur. Özellikle yeni okulların kurulması ve Batılı tarzda eğitimin benimsenmesi gibi birçok yenilik eğitimde yerini almıştır. Tanzimat Dönemi’nin ünlü siyaset ve fikir adamı Ahmet Cevdet Paşa’nın, 16 Mart 1848 yılında açılan ve ilk öğretmen okulu olma özelliği taşıyan Dârülmuallimîn’e müdür olarak atanmasının ardından bir dizi yenilik de planlanmıştır. Bu yeniliklerden biri olan Dârülmuallimîn Nizamnamesi ile bu kurumların işleyişinde düzenlemelere gidilmiştir. Dârülmuallimîn Nizamnamesi’nin yanı sıra, 1857 yılında Maarif-i Umumiye Nezareti kurulmuş ve bir nizamname hazırlanarak eğitim ve öğretimdeki yenileşme hareketleri devam etmiştir. Ahmet Cevdet Paşa’nın kendisi gibi dönemin aydın isimlerinden olan kızı Fatma Aliye Hanım’ın Refet romanında da bu yenileşmenin izlerine rastlanmaktadır. Romanın kahramanı Refet, öğretmen olabilmek için kız öğretmen okulu olan Darülmuallimat’a gitmekte ve burada öğretmenlik için gereken tüm eğitimleri almaktadır. Bu kapsamda Fatma Aliye Hanım’ın kaleme aldığı Refet romanınında baş kahramanın aldığı eğitimin, dönemin önemli okullarından Dârülmuallimînler için yazılmış, bu okulların kurallarını içeren Dârülmuallimîn Nizamnamesi ve dönemin eğitim sistemini düzenleyen kuralların bulunduğu Maarif-i Umumiye Nizamnamesi ile örtüşen yönlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Romanda inşa edilen eğitim sistemi ile nizamnamelerle tesis edilen sistem arasındaki benzerlik ve/ya da farklılıkların bulunmasına çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda Refet romanında, Dârülmuallimîn Nizamnamesi ve Maarif-i Umumiye Nizamnamesinde yer alan kurallar ve uygulamaların benzerlerine yer verildiği tespit edilmiştir.

Significant changes occurred in the field of education in the Ottoman Empire with the Westernization movement during the Tanzimat period. Many innovations have taken part in education, especially the establishment of new schools and the adoption of Western-style education. A series of innovations were also planned after the appointment of Ahmet Cevdet Pasha, the famous politician and intellectual of the Tanzimat Period, to Dârülmuallimîn, which was opened on 16 March 1848 and was the first teacher school. With the Ordinance of Dârülmuallimîn, being one of these innovations, arrangements were made in the operation of these institutions. In addition to the Ordinance of Dârülmuallimîn, the Ministry of Education was established in 1857, and a reform was prepared by continuing a regulation. Traces of this innovation are also found in the novel, Refet, of Ms. Fatma Aliye, the daughter of Ahmet Cevdet Pasha, who was one of the intellectual names of her period. The protagonist of the novel, Refet, goes to Darülmuallimat, a girls' school for teachers, and receives all the necessary training for teaching. In this context, it is aimed to determine the similar aspects of the education the heroine received in the novel with “Ordinance of Dârülmuallimîn”, which includes the rules of these schools, and “Maarif-i Umumiye Ordinance”, which contains the rules of the education system of the period. In the study, document analysis method, one of the qualitative research methods, was used. In the novel, it was tried to find similarities and / or differences between the education system built and the system established by regulations. As a result of the study, the rules, practices and information contained in the Ordinance of Dârülmuallimîn and Maarif-i Umumiye Ordinance were found in the novel Refet.