Bu çalışma 2007 yılından bu yana Türkçenin söz varlığı üzerine derlem tabanlı olarak yürütülen projeleri alanyazına tanıtmayı amaçlamaktadır. 2007 yılında derlem dilbilim yöntem ve teknikleri kullanılarak ortaya koyulan ilk bilimsel çalışma olan Türkiye Türkçesinde Belirteçlerin Fiillerle Birliktelik Kullanımları ve Eşdizimliliği başlıklı doktora tezinin ardından Türkçede farklı sözcük türlerine yönelik sözlükbilim temelinde başkaca derlem tabanlı çalışmalar da yürütülmüştür. Söz konusu çalışmaların büyük bir kısmı TÜBİTAK tarafından desteklenen ulusal araştırma projeleri olarak tamamlanmıştır. Bu çalışmalar arasından üniversitelerin bilimsel araştırma projeleri birimlerince desteklenenler de vardır. Yürütülen tüm bu projelerin ana eksenini Türkçenin söz varlığı oluşturmuştur. Bu anlamda tanıtılacak olan projelerden ilki Türkçede sözlükbirimsel sıfatların birliktelik kullanımları ve eşdizimliliklerini konu alan araştırma projesidir. Diğeri ise yine, Türkçede sözlükbirimsel olarak tanımlı fiillerin derlem denetimi ve derlem tabanlı sözlüğüdür. Oluşturulan derlemler üzerinden araştırma konusu yapılan diğer bir dilbilgisel kategori ise Türkiye Türkçesinde fiilimsilerdir. Araştırma konusu yapılan ana eksenin son halkasını hâlen devam etmekte olan Türkiye Türkçesinde sözlükbirimsel adlar oluşturmaktadır. Öte yandan birtakım özel alan derlemleri olarak yine söz varlığını belirlemek amacıyla çocuk yazını ve göz bilimi (oftalmoloji) üzerine yürütülen çalışmalar da bu eksende sıralanabilir. Türkçede ikili tekrarlar ve argo söz varlığı da derleme dayalı çalışmalarla bugün için ortaya koyulmuş söz varlığı unsurları olarak alanyazında yerini almıştır. Özetle, derlemler üzerinden Türkçede belirteçler, fiiller, sıfatlar, adlar ve fiilimsiler birer sözcük türü olarak ortaya koyulmuş; Türk çocuk yazınının söz varlığı ve gözbilim terimleri ilgili yöntemle açıklığa kavuşturulmuş; argo söz varlığı ve ikili tekrar yapıları Türkçedeki kullanımları açısından belirlenmiştir. Bu anlamda, diğer bir proje ise Gerçek Yaşam Temelli Okul Sözlüğü Uygulamaları başlıklı ulusal araştırma projesidir.

This study aims to introduce the projects which have been carried out since 2007 on the basis of Turkish lexicon corpus. After the completion of the first doctoral thesis applying corpus linguistics methods and techniques in 2007 which is titled “Co-occurrence and collocations of adverbs with verbs in Turkish”, further corpus-based studies on different word types in Turkey Turkish have been conducted on the basis of lexicography. Most of these studies have been completed as national research projects supported by TÜBİTAK. Among these studies, there are also those supported by scientific research projects units of universities. The central theme of all these projects was Turkey Turkish lexicon. The first of the projects to be introduced in this sense is the research project on the co-occurrence and collocations of adjectives as lexical units in Turkey Turkish. The other project is “Corpus Control and Corpus Based Dictionary of Verbs in Turkish Vocabulary”. Another grammatical category that is the subject of the study conducted on the created corpus is verbals in Turkey Turkish. The last theme consisted the research is the ongoing study of nouns in Turkey Turkish lexicon. On the other hand, as a number of special field corpora, studies on children's literature and ophthalmology can also be listed in this axis. Double reduplication in Turkey Turkish and slang lexicon have also taken their place in the literature as elements of lexicon that have been determined with corpus-based studies. In summary, adverbs, verbs, adjectives, nouns and verbs in Turkish have been presented as word types through corpora; the Turkish lexicon of children's writing and ophthalmology terms have been clarified with the related method; slang lexicon and double reduplication were determined in terms of their use in Turkish. In this sense, another project is a national research project titled “Real Life Based School Dictionary Applications”.