İnsanoğlu, tarihin başlangıcından bu yana, iyilik-kötülük meselesi üzerine kafa yormuş ve hayatını kurarken bu iki olgunun etkilerinden yararlanmıştır. İnsan hayatının her alanında bu olguların izlerine rastlamak mümkündür. İnsanın duygu ve düşüncelerinin aktarımı için bir araç işlevi gören edebiyat, aynı zamanda insan hayatının da bir yansımasıdır. Bu nedenle edebî ürünlerde de kötü, kötülük ve kötü olana dair birtakım izler bulunmaktadır. Binlerce yıllık bir bilgi birikimi ve kültürün ürünü olan Divan edebiyatı ve şiirinde de olumsuz yönleriyle hafızalara kazınmış birtakım olay ve felaketler, bu hadiselere sebebiyet veren cani ve kötü şahsiyetler ile bu şahsiyetlerin kötü eylemlerinin tezahürüne rastlamak mümkündür. Divan şairleri, toplumsal hafızada kötü yer edinmiş hadiselere seyirci kalmamış, bunları şiirlerinde işlemişlerdir. Divan edebiyatı ve şiirinde, her meselede olduğu gibi, kötülük de idealize edilmiş ve kötülük, kötü şahsiyetler üzerinden aktarılmıştır. Şairler, geleneğe uygun olarak olumsuz ve kötü vasıflara sahip şahsiyetlerin isimlerini anarak kötülük konusunu ele almış, bunu yaparken de çoğunlukla telmih ve teşbih sanatlarından faydalanmışlardır. Divan şiirinin beslendiği kaynaklarda da olumsuz ve kötü vasıflarıyla ün yapmış şahsiyetlerin sayısı oldukça fazladır. Divan şiirinde yer alan kötü şahsiyetlere bakıldığında, bunların genel itibariyle, dinî, tasavvufi, tarihî, mitolojik ve efsanevi şahsiyetler oldukları görülmektedir. Bu şahsiyetlerin büyük bir kısmı Arap, Fars, Türk ve Moğol kökenlidir. Bu çalışmada, Divan şiirinde ismi zikredilen olumsuz ve kötü özelliklere sahip olduğu tespit edilen otuz iki kötü şahsiyet üzerinde durulmuş ve şiirde nasıl ele alındıklarına dair bazı tespitlerde bulunulmaya çalışılmıştır.

ABSTRACT Since the beginning of history, human beings have pondered on the question of good and evil, and have benefited from the effects of these two phenomena in establishing their lives. It is possible to see the traces of these phenomena in every aspect of human life. Literature, which acts as a tool for the transmission of human emotions and thoughts, is also a reflection of human life. For this reason, there are some traces of bad, badness and evil in literary products. In Divan literature and poetry, which is the product of a knowledge and culture of thousands of years, it is possible to come across a series of incidents and disasters never-forgotten with their negative aspects, felonious and evil characters causing them and the manifestation of the evil acts of these characters. Divan poets, did not just look on the incidents which took a bad place in social memory; they told them in their poetry. In Divan literature and poetry, as in every issue, evil is also idealized and conveyed through evil and bad personalities. Poets, in accordance with the tradition, handled the issue of badness by mentioning the names of the persons with negative and bad qualities, and in doing so often benefited from arts of telmih(reference) and teşbih(simile). In the sources of Divan poetry, the number of people famous for their negative and bad qualities is quite high. When we look at the bad figures in Divan poetry, they are generally religious, mystical, historical, mythological and legendary personalities. Most of these individuals are Arab, Persian, Turkish and Mongolian. In this study, thirty-two bad personalities which are found to have negative and bad characteristics mentioned in the Divan poetry have been analyzed and some determinations have been made on how they are handled in poetry.