Üzerinde insana ait geçmişin izlerini barındıran ve tarihe tanıklık eden mezar taşları, bulundukları yerin mazideki demografik ve sosyal yapısını günümüze taşımaktadırlar. Kitabeli mezar taşları mevtanın künyesi hüviyetindedir. Öyle ki belli bir yerleşim yerindeki Osmanlı ahalisine ait mezar kitabelerinden, sadece kişilerin isimlerini, memleket, meslek, unvan ve lakaplarını değil, taşların başlık, motif ile süslemelerinden o bölgede yer bulmuş mezhep ve tarikatları, mezar taşındaki dua, niyaz ve yakarışlardan ait oldukları dönemin dili, edebiyatı ve sanatı hakkında da bilgi sahibi olunabilmektedir. Hatta mezar taşlarının yapımında kullanılan kireç taşı, mermer veya taş gibi malzemelerden, kullanılan malzemenin büyüklüğünden ve üzerindeki bezeme işçiliğinin niteliğinden de, bölgenin tarihsel süreçteki iktisadî ve kültürel durumuyla ilgili çeşitli malumatlar elde etmek de mümkündür. Osmanlı dönemi idarî yapısı esas alınarak yürütülen bu çalışmada, Saruhan Sancağı’na tâbi, Ilıca Kazası’nın sınırları araştırmanın mekânsal kapsamını teşkil etmiştir. Ilıca Kazası’nda tespit edilen kitabesi bulunan 197 mezara dayalı olarak konu ele alınmıştır. Mevcut çalışmayla bölgedeki Osmanlı dönemi mezar taşı kitabelerinin tespiti yapılarak, bir nevi tescil ve envanter hizmetine de kaynaklık edilmiştir. Bu mezar taşları fiziksel özellikleri ve süsleme unsurları itibariyle de ele alınmıştır. Ayrıca üzerlerinde bulunan metinlerden de istifade edilerek, meslek gurupları, unvan ve lakaplar, memleket isimleri, şahıs isimleri ve kavukları mukayeseli bir şekilde değerlendirilmeye tabi tutulmuştur.

The tombstones, which bear the traces of the human past and testify to the history, show the demographic and social structure of the past. The gravestones with inscriptions reveal the personal information of the dead. From the tombstones of Ottoman, we can learn the names of people, their country, profession, title and nickname. Also, information about sects and religious order can be obtained from decorations on gravestones. It is also possible to have information about language, literature and art from the expressions of prayer and invocation in the tombstone. In fact, we can find information about the past economic situation of the region from the material used in the construction of the tombstones, such as limestone, marble or stone, the size of the stone and the quality of its workmanship. As a result of the researches, 197 grave inscriptions of Ilıca District of Saruhan Sanjak in the Ottoman period were found. With this study, the assessment of the gravestones that were detected was carried out. With this study, the Ottoman period tombstone inscriptions in the region were determined and a kind of registration and inventory service was provided. These tombstones have also been interpreted in terms of their physical properties and decorative elements. In addition, occupational groups, titles and nicknames, country names, personal names and turbans were evaluated comparatively by using the texts on them.