Türk Ocakları’nın Kapatılması ve Mallarının Tasfiyesi Gaziantep Türk Ocağı Örneği

Author:

Number of pages:
407-419
Language:
Türkçe
Year-Number:
2020-Volume 15 Issue 2

Türkiye’nin en eski sivil toplum kuruluşlarından olan Türk Ocakları 1912 yılında bir grup Tıbbiyeli genç tarafından kurulmuştur. Osmanlı Devleti’nin son döneminde etkili olan fikir cereyanlarından olan Türkçülük akımının somut bir tezahürüdür. Türk Ocakları Milli Mücadelenin filizlenmesinde önemli bir rol oynamıştır. İtilaf Devletleri tarafından İstanbul’un işgali sırasında ilk kapatılan yerlerden biri olan Türk Ocakları Milli Mücadele sırasında önemli bir merkez haline gelmiştir. Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasından sonra faaliyetlerine devam eden Türk Ocakları özellikle başkan Hamdullah Suphi Bey döneminde siyasi ve sosyal olarak bir güç merkezi konumuna gelmiştir. Bu durum zamanla ülkenin yönetimini elinde bulunduran Cumhuriyet Halk Fırkası (CHF) iktidarınca hoş karşılanmamış ve dönemin konjoktürel gelişmelerinin de etkisiyle 1931 yılında Türk Ocaklarının kapatılması gündeme gelmiştir. 10 Nisan 1931 tarihinde yapılan Olağanüstü Kurultay’ında kapatılan Türk Ocakları’nın mallarının tasfiyesi için komisyon kurulmuş ve bu komisyon bütün ocakların kapatılması ve mallarının tasfiye işlemlerini gerçekleştirmiştir. Bu mallardan taşınmazların bazıları satılmış ve bir kısmı da CHF ye devredilmiştir. Tasfiye işlemleri ancak 12 yılda tamamlanabilmiştir. Bu işlemler sonucunda borçlar ödenerek kalan miktarı ile de partiye önemli bir gelir sağlanmıştır. Çalışmamızda 1918 yılında kurulan Gaziantep Türk Ocağı ve bağlı bulunan Kilis ve Besni Türk Ocakları’nın malları ile ilgili tasfiye komisyonu ve CHF il yöneticileri arasında yapılan yazışmalardan hareketle Gaziantep Türk Ocağı’nın kapatılması ve tasfiye edilmesi sürecinin arşiv belgeleri ışığında değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Keywords


Turkish Hearths is one of Turkey's oldest non-governmental organization was founded in 1912 by a group of young medical student. It is a concrete manifestation of the Turkism movement, which is one of the intellectual drafts that were effective in the last period of the Ottoman State. “Türk Ocakları” played an important role in the sprouting of the National Struggle. “Türk Ocakları”, one of the first places closed by the Entente States during the occupation of Istanbul, became an important center during the National Struggle.Turkish Hearths continued to operate after the founding president of the Republic of Turkey, especially during the political and social Hamdullah Suphi has become a power center. This situation was not welcomed by the Republican People’s Party (CHF) administration, which overtook the administration of the country over time, and with the effect of the conjunctural developments of the period, the closure of the Turkish hearths came to the agenda in 1931. A commission was established for the disposal of the “Türk Ocakları”, which were closed at the Extraordinary Congress held on April 10, 1931, and this commission closed all quarries and liquidated their properties. Some of these properties have been sold and some have been transferred to CHF. Liquidation procedures could only be completed in 12 years. As a result of these transactions, the debts were paid and the remaining amount provided a significant income to the party. In our study, it is aimed to evaluate the closure and liquidation process of “Gaziantep Türk Ocakları” in the light of archive documents based on the correspondence between the “Gaziantep Türk Ocakları” established in 1918 and the liquidation commission regarding the goods of Kilis and Besni “Türk Ocakları” and the CHF provincial administrators.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 3,685
Number of downloads 638

Share

Turkish Studies - Historical Analysis
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.