Amaç: Osmanlı Hanedanından bazı sultan, kadın sultan veya şehzadelerde çeşitli hastalıkların bulunduğu bilinmektedir. İnsanlar kendilerini görmek istemişler hem de kendi görüntülerini izlemekten haz duymuşlardır. Bu nedenle kralların, sultanların, padişahların ve ailelerinin portreleri tarih süresince resmedilmiştir Bu çalışmada, padişahların göz hastalıkları araştırmak amaçlanmaktadır. Gereç ve Yöntem: Topkapı Sarayı Müzesi Resim Salonu ve Saray Deposunda bulunan padişah portreleri incelendi. Anılan yerlerde ilk Osmanlı Beyi Osman Gazi’den, son padişah Vahideddin’e, Halife Abdülmecid’e ve bazı şehzadelerin yağlı boya, suluboya, minyatür, gravür, fotoğraf ve diğer portreleri incelendi. Ayrıca, padişah biyografileri ve Osmanlı tarihiyle ilgili çeşitli yazılı kaynaklarda padişahların gözleri ve/veya göz hastalıklarına ait bilgiler toplandı. Bulgular: Kimi hanedan üyelerinde şaşılık, kimisinde ptozis (üst göz kapağı düşüklüğü) kimisinde kırma kusuru bulunduğu saptandı. Yorum: Arşiv portreleri, belgeleri ve yazılı eser bilgileri çerçevesinde, Osmanlının portrecilik sanatının ilk örnekleri 15. asır sonuna doğru üretilmiş olduğu saptanabilmektedir. Yabancı ve yerli ressamların son derece dikkatli ve ayrıntılı çizimleri, dönem sanatçılarının hünerini göstermekte, ressamların gerçeğe en yakın resimleri ortaya koyduğunu gösterdiği kanaatindeyiz. Ekzotropik (dışa şaşı) çizimleri olan padişahların gerçekten ekzotropik, göz kapağı düşüklüğü (ptozis) çizimleri olan padişahların gerçekten ptotik fizyonomiye sahip olduğunu düşünmekteyiz. Bundan başka, Osmanlı Tarihi yazılı kaynaklarında bahis konusu edilen küçük fakat önemli ayrıntılardan hanedanda bazı göz hastalıklarının bulunduğu anlaşılmaktadır.

Aim: It is known that some members of Ottoman Dynasty have diverse diseases. The purpose of this study is to appraise the eye diseases of the sultans. Materials and Methods: We have examined the sultans’ portraits in the Topkapı Palace Museum Painting Hall and Palace Warehouse. We have analyzed the oil painting, watercolor, miniature, engravings, photographs and other portraits of rulers from the first Ottoman ruler Osman Gazi to the last ruler Vahideddin and last Caliph Abdülmecid in the above-mentioned places. Furthermore, we have collected information concerning the eyes and/or eye diseases of the sultans in several written sources on the history of the Ottoman and sultan biographies. Findings: We have identified that some members of the dynasty had strabismus, ptosis and refractive disorders. Interpretation: In line with the documents and information, we understood that the first samples of the portrait art in Ottoman were produced in the last quarter of the 15th century. We observe some eye diseases in the Ottoman dynasty from the small yet significant details in the written sources on the Ottoman history, as well as extremely diligent and detailed drawings of foreign and domestic painters. Undoubtedly, we should not ignore the fact that the flaws of a person in the sultan's position are not clarified but depicted by the painter. However, we believe that although some physiological features are shown only in certain sultans, they are not seen in all sultans, and that painters demonstrate the closest pictures to reality. We think that the sultans who have exotropia (outward-crossing) and semi-closed eyelids drawings have really exotropia and eyelid ptosis.