DÜNYA EKONOMİK KRİZİ SONRASI TÜRKİYE’NİN DEVLETÇİLİĞE İNTİKALİ VE İZLEMİŞ OLDUĞU KALKINMA POLİTİKALARI

Author:

Number of pages:
833-846
Language:
Türkçe
Year-Number:
2019-Volume 14 Issue 4

Cumhuriyet’in kuruluşundan itibaren uygulanan ekonomi politikalarının temeli 1923 yılında İzmir’de gerçekleştirilen İzmir İktisat Kongresi’nde alınan kararlara dayanmaktadır. Kongre sonunda alınan kararlarda hakim olan ortak görüş, ekonomik faaliyetlerin piyasa kurallarına göre yapılması ve mümkün mertebe devletin müdahale etmemesi gerektiği yönünde şekillenmiştir. Liberal düşünceye dayanan bu uygulama 1930 yılına kadar ağırlıklı olarak uygulanmıştır. Aslında Lozan Barışı ’da özellikle gümrük uygulamaları bakımından 1929 yılına kadar devletin ekonomiye müdahale etmesini önleyen hükümler içermektedir. 1929 yılında ekonomideki en büyük olumsuzluk, New York borsasında patlak veren ve dünya ticaretini derinden etkileyen Dünya Ekonomik Krizi olmuştur. Kriz dünya tarım ürünleri piyasalarını durma noktasına getirmiş ve bu durumdan Türk ekonomisi de olumsuz etkilenmiştir. Türkiye gelişmeleri yakından takip ederek devlet bütçesinin asgari seviyede etkilenmesi için gerekli önlemleri almaya çalışmıştır. Ekonomik Kriz'den olumsuz etkilenen Türkiye yatırım yapabilmek amacıyla liberal sistemden devletçilik uygulamasına geçişi başlatmıştır. Türkiye’de 1930 sonrası özel sektörün yapamadığı yatırımların sanayi planı çerçevesinde devlet eliyle yapılması projesi başlatılmıştır. 1930 yılında Sivas ziyaretinde bulunan dönemin Başbakanı İsmet İnönü, ziyaret sırasında yapmış olduğu konuşmada, devletçilik konusunu gündemine alarak, hedeflerinin ılımlı devletçilik esasına dayandığını belirtmiştir. Ayrıca konu ile ilgili olarak Atatürk’te yapmış olduğu açıklamada, Türk Devleti’nin gayesinin özel sektörün sahip olduğu bütün yatırımlara el koyarak üretimi engelleyen sosyalizm yöntemine dayanan bir sistem olmadığını, özel sektörün yapamadığı yatırımların devlet eliyle yapılmasından ibaret olduğunu açıklamıştır. 1933 yılından itibaren uygulanmasına geçilen devletçilik politikasıyla, ekonomide devletin daha aktif olması planlanmıştır.

Keywords


The foundation of the economic policies implemented since the foundation of the Republic was based on the decisions taken at the Izmir Economic Congress held in Izmir in 1923. The common opinion prevailing in the decisions taken at the end of the congress was shaped that the economic activities should be carried out according to market rules and the state should not intervene as much as possible. This practice, which is based on liberal thinking, was mainly applied until 1930. In fact, Lausanne Peace contains provisions that prevent the state from intervening in the economy until 1929, especially in terms of customs practices. The major economic downturn in 1929 was the World Economic Crisis, which broke out on the New York stock exchange and deeply affected world trade. The crisis brought the world agricultural products markets to a standstill and the Turkish economy was affected negatively. Turkey closely followed developments affecting the state budget at minimum level has tried to take the necessary measures to. Turkey who affected negatively from economic crisis has started to transition from the liberalism to statist system in order to make the necessary investments. Some investments which cannot be done by private sector made by the state under the industry plan project was launched in 1930 in Turkey. During his visit to Sivas in 1930, Prime Minister İsmet İnönü, in his speech during the visit, took the issue of statism to the agenda and stated that his objectives were based on the principle of moderate statism. In addition, in a statement he made to Atatürk on the subject, he explained that the aim of the Turkish State was not a system based on the socialism method that confiscated all investments owned by the private sector, but only made that investment which cannot be done by private sector. With the statism policy that has been implemented since 1933, the state is planned to be more active in the economy.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,381
Number of downloads 722

Share

Turkish Studies - Historical Analysis
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.