İtilaf Devletleri ile İttifak Devletleri arasında 1914 yılı Ağustos ayında başlayan I. Dünya Savaşı, İttifak Devletleri’nden Bulgaristan’ın 28 Eylül’de Osmanlı Devleti’nin 30 Ekim’de, Avusturya- Macaristan İmparatorluğu’nun 3 Kasım’da ve son olarak Almanya İmparatorluğu’nun 11 Kasım’da imzalamış oldukları ateşkes antlaşmaları ile son bulmuştur. Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan birkaç gün sonra İtilaf Devletleri donanması Çanakkale Boğazı’na gelmiş ve 13 Kasım’da İstanbul fiilen işgal edilmiştir. Ayrıca İngilizler Musul, Urfa, Antep, Maraş, Batum ve Kars’ı; Fransızlar Dörtyol, Mersin, Pozantı, Adana’yı; İtalyanlar Antalya, Kuşadası, Fethiye, Bodrum ve Marmaris’i işgal etmiştir. Bu işgaller sonrasında İzzet Paşa Sadrazamlıktan çekilmiş ve yerine Damat Ferit Paşa Sadrazam olmuştur. Her ateşkes antlaşması sonrasında yapılması gereken barış antlaşması için, 18 Ocak 1919’da Paris’te galip ve mağlup devletlerin temsilcilerin katılımıyla görüşmeler başlamıştır. Barış görüşmelerine otuz iki devlet katılmıştır. Konferansta esas olarak İtilaf Devletleri kendi aralarında savaş öncesi ve savaş sırasında imzalamış oldukları gizli anlaşmalara ilke olarak uyma kararı almışlardır. İngiltere ve Fransa ABD’nin bu görüşmelerde aktif olmaması için uğraşırken ABD ile ters düşmemek için Wilson İlkeleri’nde yer alan savaş tazminatı yerine savaş onarımı, sömürgeciliğin yerine de manda sistemini ortaya koymuşlardır. ABD buradaki tutumlardan dolayı konferans sonrasında Avrupa devletleri ile ilişkilerini alt düzeye indirmiştir. Konferansta Almanya, Avusturya- Macaristan ve Bulgaristan ile yapılacak olan barış anlamalarının taslakları hazırlanırken Osmanlı Devleti’nin durumu Rusya’nın 1917 yılında savaştan çekildiği için daha ileriye bırakılmıştır. Konferansa katılan Ermeni temsilcileri ilk defa burada Doğu Anadolu’da bir bağımsız Ermeni Devleti kurulması fikrini dile getirmişlerdir. İngiltere ve Fransa’nın İzmir ve çevresine Yunanlıları asker çıkarması teklifi kabul edilmiştir. Bunun üzerine Yunan ordusu 15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir’i işgal ederek üç koldan iç bölgelere doğru ilerlemeye başlamıştır. 16 Mayıs 1919 tarihinde Samsun ve havalisinde çıkan isyanlar nedeniyle Osmanlı Padişahı VI. Mehmet Vahdettin tarafından 9. Ordu Müfettişi olarak görevlendirilen Mustafa Kemal İstanbul’dan Bandırma vapuru ile ayrılmış ve 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a ulaşmıştır. Mustafa Kemal daha önceki planları çerçevesinde iç bölgelere hareket etmiş 28 Mayıs tarihinde Havza Bildirgesi’ni, 22 Haziran’da Amasya Genelgesini yayınlamıştır. Bu genelge doğrultusunda bölgesel olarak Erzurum Kongresi toplanmış ve toplantıda ulusal kararlar alınmıştır. Daha sonra Eylül ayında ulusal çapta Sivas Kongresi düzenlenecektir. İşte bu sırada böyle bir ulusal kongrenin düzenlenmesini önlemek amacıyla İstanbul Hükümeti Elazığ Valisi Ali Galip Bey’i görevlendirmiştir. Bu çalışmada başta Nutuk olmak üzere bu faaliyetler üzerine yazılmış olan Türkçe ve Almanca kaynaklar kullanılmıştır. Araştırma nitel araştırma deseni içerisinde doküman analizi tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular içerik analizine tabi tutularak değerlendirilmiştir. Çalışma Almanca kaynaklarında kullanılması açısından alana katkı sağlayacak niteliktedir.
World War I, which started in August 1914 between the Allied Powers and Alliance States, Bulgaria from the Alliance States on 28 September, the Ottoman Empire on 30 October, Austria-Hungary Empire on 3 November and finally Germany It ended with the ceasefire treaties signed by the Empire on 11 November. A few days after the Armistice of Mondros, the Entente Navy came to the Dardanelles and on 13 November Istanbul was actually occupied. In addition, the British Mosul, Urfa, Antep, Maras, Batumi and Kars; The French were Dörtyol, Mersin, Pozantı, Adana; Italians occupied Antalya, Kusadasi, Fethiye, Bodrum and Marmaris. Following these occupations, İzzet Pasha was withdrawn from the Grand Vizierate and replaced by Damat Ferit Pasha as Grand Vizier. For the peace treaty to be held after each ceasefire agreement, negotiations began with the participation of the winners and defeated states in Paris on January 18, 1919. Thirty-two states participated in the peace talks. In the conference, the Entente Powers decided to comply with the secret treaties that they had signed during the war and during the war. While Britain and France were trying to prevent the US from being active in these negotiations, they did not replace the US with the US War. The US has reduced its relations with European states after the conference due to the attitudes here. In the conference, while drafting the understandings of peace with Germany, Austria-Hungary and Bulgaria, the state of the Ottoman Empire was left to be more advanced as Russia withdrew from the war in 1917. The Armenian representatives who participated in the conference expressed the idea of establishing an independent Armenian State in Eastern Anatolia for the first time. The proposal of Britain and France to expel soldiers to Izmir and its surroundings was accepted. The Greek army then invaded İzmir on May 15, 1919 and began to move from three branches to the inner regions. On May 16, 1919, the Ottoman Sultan Sultan VI. Mehmet Kemal Vahdettin was appointed as the 9th Army Inspector by Mustafa Kemal from Istanbul, on May 19, 1919. Mustafa Kemal had moved to the inner regions within the framework of his previous plans and issued the Basin Declaration on 28 May and the Amasya Circular on 22 June. In line with this circular, Erzurum Congress was gathered regionally and national decisions were taken at the meeting. Then in September, Sivas National Congress will be held. At this time, in order to prevent such a national congress from being organized, the Government of Istanbul appointed the Governor of Elazığ Ali Galip Bey. In this study, Turkish and German sources on these activities, mainly Nutuk, were used. The research was carried out by using the document analysis technique within the qualitative research design. The results were evaluated by content analysis. The study will contribute to the field in terms of use of German resources.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.