Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Okuma Becerisi Etkinliklerinin Yaratıcı Okuma Aşamaları Bağlamında Değerlendirilmesi

Author:

Number of pages:
501-516
Language:
Türkçe
Year-Number:
2022-Volume 17 Issue 4

Bu çalışma, ortaokul Türkçe ders kitaplarında okuma becerisi etkinliklerini yaratıcı okuma aşamaları bağlamında incelemeyi amaçlayan nitel bir çalışmadır. Çalışmayla ders kitaplarındaki etkinliklerin yaratıcı okumanın aşamalarına erişi düzeyi sıralanarak belirlenmiştir. Yaratıcı okumanın aşamaları alanyazında tanılayacı aşama, kişisel yorum, eleştirel okuma ve yaratıcı okuma olarak sıralanır ve bu aşamalar bilişsel beceri düzeyi olarak kademelendirilmiştir. Çalışmada incelenen Türkçe ders kitapları 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Millî Eğitim Bakanlığınca onaylanan ders kitaplarıdır. Bu ders kitaplarının seçilmesinde ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmış ve araştırmacının aktif ders anlatırken kullandığı kitaplar olması ölçüt olarak belirlenmiştir. Ders kitaplarındaki etkinliklere ilişkin veriler, doküman incelemesi yöntemiyle toplanmış ve verilerin çözümlenmesinde araştırmacılar tarafından geliştirilen yaratıcı okumanın aşamalarına erişi düzeyini belirlemek üzere “Yaratıcı Okuma Aşamaları Değerlendirme Anahtarı” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda 428 etkinlik, Ada (1987) tarafından belirlenen yaratıcı okumanın dört aşaması temelinde incelenmiştir. Sonuçta, etkinlerin yaratıcı okumanın alt düzey düşünme becerilerinin kullanıldığı tanılayıcı aşama ile kişisel yorum aşamasında çoğaldığı, yaratıcı okumanın üst düzey düşünme becerilerinin kullanıldığı eleştirel analiz aşaması ve yaratıcı okuma aşamasında azaldığı belirlenmiştir. Bu durum etkinliklerin öğrencilerin eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerini sistematik bir yolla geliştirme özelliğinden yoksun olduğunun kanıtı niteliğindedir. Bu nedenle Türkçe derslerinde okuma becerisi etkinliklerinin yaratıcı okumaya uygun biçime getirilmesi hem okuma becerisinin gelişimi ve hem de geleceğin okuru olan bireylerin yetiştirilmesi için önemlidir.

Keywords


This study is a qualitative study aiming to examine reading skill activities in secondary school Turkish textbooks in the context of creative reading stages. With the study, the level of access of the activities in the textbooks to the stages of creative reading was determined by ordering. reading and creative reading in the literature, and these stages are graded as cognitive skill level. The Turkish textbooks examined in the study were selected by criterion sampling among the textbooks approved by the Ministry of National Education in the 2021-2022 academic year. Criterion sampling method was used in the selection of these textbooks and it was determined that they were the books used by the researcher while giving active lectures. The data on the activities in the textbooks were collected by document analysis method and the "Creative Reading Stages Evaluation Key" developed by the researchers was used in the analysis of the data. As a result of the research, 428 activities were examined on the basis of the four stages of creative reading determined by Ada (1987). As a result, it was determined that the activities increased in the diagnostic stage, where low-level thinking skills of creative reading were used, and in the personal interpretation stages, and decreased in the critical analysis stage and creative reading stages, in which creative reading high-level thinking skills were used. This is proof that the activities lack the ability to develop students' critical and creative thinking skills in a systematic way. For this reason, it is important for the development of reading skill activities in Turkish lessons to be suitable for creative reading both for the development of reading skills and for raising individuals who are future readers.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 361
Number of downloads 626

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.