Bu çalışmanın amacı, ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metin türleri, metinlerdeki ve metin önü-sonu sorulardaki düşünme türleri ve metinlerde öne çıkan kök değerleri ortaya çıkarmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi deseni kullanılarak hazırlanan bu araştırmanın veri kaynağını Millî Eğitim Bakanlığı yayınları tarafından hazırlanan ortaokul Türkçe (5-8.sınıf) ders kitapları oluşturmaktadır. İlgili ders kitaplarındaki 131 metnin betimsel analizi tekniği kullanılarak iki uzman tarafından çözümlenmesi sonucunda, ders kitaplarında anlatmaya bağlı metin örneklerinin çoğunlukta olduğu görülmüştür. Öğretici metin türünde en çok karşılaşılan tür ise kişisel hayatı konu alan metinler olmuştur. Metinler öğretici ve sanat metni olarak değerlendirildiğinde, ders kitaplarında her iki türde de birbirine yakın sayıda metin örneğine yer verildiği tespit edilmiştir. Ders kitaplarındaki metinlerde ağırlıklı olarak doğrusal düşünmenin yer aldığı görülmüştür.  Diğer düşünme türlerine yönelik sınırlı sayıda metnin bulunurken yaratıcı düşünme becerisine yönelik herhangi bir metne rastlanmamıştır.  Metinlerle ilgili sorularda düşünme türlerinin yer alma durumuna bakıldığında, metinlerde ele alınan düşünme türlerinden farklı olan düşünme türlerine yer verildiği saptanmıştır. Metin önü-sonu sorularda yansıtıcı düşünmeye yönelik soru sayısı ilk sırada yer almış, bu soruları eleştirel ve yaratıcı düşünmeye yönlendiren sorular izlemiştir. Bu sorularda hipotetik ve ıraksak düşünmeye yönelik herhangi bir soru bulunamamıştır. Metinlerdeki kök değerlere ait bulgular incelendiğinde ise metinlerde yoğun olarak sevgi ve vatanseverlik değerlerinin yer aldığı belirlenmiştir.

This study seeks to reveal texts in Turkish secondary school textbooks in terms of the types of texts, thinking types they cover, thinking types in the pre-post questions and the root values in the texts. The data sources of this study, prepared by using document analysis technique, one of the qualitative research methods, consisted of Turkish secondary school (Grades 5-8) textbooks published by the Ministry of National Education publications. The data analysis conducted by two experts using the descriptive analysis technique revealed that the most common text type in the 131 texts examined was narrative texts of literary texts. The most common type in the didactic text type was the text category on personal life. When the texts were evaluated as instructional and literary texts, it was found that the textbooks included a similar number of text samples in both genres. It was discovered that the linear thinking was predominant in the texts and there were a limited number of texts for alternative types of thinking; there was no sample text for creative thinking skills. In the pre-and-post questions, the number of questions that encouraged reflective thinking ranked first, followed by those that promoted critical and creative thinking. There were no questions requiring hypothetical or divergent thinking. The findings about the root values in the texts revealed a strong presence of the values of love and patriotism in the texts.