Bu araştırmada bazı Avrupa ülkelerinde ve Türkiye Cumhuriyeti’nde özel eğitim ve rehabilitasyon alanındaki yüksek öğretim sistemlerinin analizi ve kazandıkları yeterlilikleri belirlenmiştir. Özel eğitimcilerin ve rehabilitasyon görevlilerinin yetkinlikleriyle ilgili olumlu uygulama yöntemlerini elde etmek için Hollanda, Avusturya, İtalya, Almanya, Finlandiya, Rusya, Litvanya ve İspanya'daki yüksek eğitim sistemlerinde gelecekteki özel eğitimcilerin ve rehabilitasyon görevlilerinin eğitimlerinin ve yeterliliklerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Mevcut tüm belgeler analiz edilmiş ve veriler çapraz referanslanmıştır. Sonuçlar, özel eğitimcilerin ve rehabilitasyon görevlilerinin eğitiminin her ülkede farklılık gösterdiğini ve her toplumun geleneğine, tarihine ve normlarına bağlamsallaştırıldığını veya uyarlandığını göstermektedir. Genel olarak çoğu Avrupa ülkesinde, özel eğitim yeterliliklerini kazanmak için devlet okullarından sınıf öğretmenlerinin uzmanlaştırılması eğilimi hakimdir, ancak özel eğitimcilerin ve rehabilitasyon uzmanlarının eğitiminde aynı yaklaşıma sahip yüksek öğretim sistemleri (İspanya ve Rusya gibi ülkelerde) hala mevcuttur. Çoğunlukla tüm ülkeler, özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin eğitim gördüğü normal okulların hizmet sağlayıcıları gibi hizmet veren kaynak merkezleri geliştirmiştir. Kaynak merkezleri ağının geliştirilmesi, sınıf öğretmenlerin yeterliliklerinin artırılması, özel eğitimcilerin ve rehabilitasyon görevlilerinin kaynaştırma eğitimi koşullarında çalışabilmeleri için yeterliliklerinin artırılması, lisansüstü çalışmaların ardından uzmanlaşmaları önerilmiştir. En önemli öneri olarak, mezun olan özel eğitimciler ve rehabilitasyon uzmanları, önleme, tespit, teşhis, habilitasyon ve rehabilitasyon, eğitim, özel eğitim ihtiyacı olan kişilerin mesleki yönelimi alanlarında bağımsız çalışma için eğitilmelidir.

In this research, analysis of higher education systems and qualifications gained in the field of special education and rehabilitation in the Republic of Turkey and European countries are determined. It is aimed to compare the training and qualifications of future special educators and rehabilitators in higher education systems in the Netherlands, Austria, Italy, Germany, Finland, Russia, Lithuania and Spain in order to obtain positive application methods regarding the competences of special educators and rehabilitators. Document analysis method was used in the research. All available documentation was analyzed and the data were cross-referenced. The results showed that the education of special educators and rehabilitators varies in different countries and it is contextualized or adapted to the tradition, history, and norms of each society. Generally, dominates the trend of specialization of the classroom teachers from government schools, in order to gain special education competences, but there are still higher education systems (like in Spain and Russia) which have the same approach in the education of special educators and rehabilitators. Almost all countries have developed resource centers serving like service providers of the regular schools where the students with special educational needs are educated.  Development of the network of resource centers, increasing of the competences of the regular teachers, increasing the competences of the special educators and rehabilitators for work in the regular inclusive conditions, specializing after the graduate studies were suggested. As the most important suggestion, the graduated special educators and rehabilitators should be educated and trained for independent work in the field of prevention, detection, diagnostics, habilitation and rehabilitation, education, the professional orientation of persons with special educational needs.