Öz: Özel eğitim öğrencileri, özel gereksinimleri olan bireyledir. Bu gereksinimlerinden dolayı çevrelerine karşı uyum sorunu yaşayan bireylerdir. Bireyin sahip olduğu değerler, bireyin çevreye uyum sağlamasında önemli bir etken olduğu bilinen bir gerçektir. Değerler bireyin davranışlarını yönlendirerek bireyin kişiliğinin bir parçası olmaktadır. Değerlerin kazanılmasında ailenin yanında öğretmenler de önemli bir rol oynamaktadırlar. Bu araştırma özel eğitim öğretmenlerinin değerler hiyerarşisini nedenleri ile birlikte ortaya çıkarabilmek için örnek olay yöntemi türlerinden açıklayıcı örnek olay türü ile yapılmıştır. Özel eğitim öğretmenlerinin değer algıları, hangi değerlere sahip oldukları, neden bu değerleri benimsedikleri, öğrencilerine hangi değerleri, hangi gerekçelerle öğretmek istedikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Giresun İli Merkez ilçede Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olan Giresun Özel Eğitim Ortaokulu’ndaki 23 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın katılımcıları küme örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Bulgular, yarı yapılandırılmış sorulardan oluşan görüşme formu ile elde edilmiştir. Görüşme formu, konu hakkında literatür taraması yapılıp uzman görüşü alınarak araştırmacı tarafından hazırlanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde ise betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Veriler “toplumsal bakış” ve bireysel bakış” temaları altında özetlenip betimlenmiştir. Öğretmenlerin hangi değerlere neden önem verdikleri yorumlanarak açıklanmaya çalışılmıştır. Öğretmenlerin öğrencilere hangi değerleri öğretmek istedikleri nedenleri ile birlikte tespit edilip yorumlanmıştır. Ayrıca katılımcıların düşüncelerinden olan bazı çarpıcı örnekleri yansıtmak amacıyla doğrudan alıntılara yer verilmiştir. Değer kavramını bireysel bakış açısıyla değerlendiren öğretmenler değer kavramı için; bireyin hayatta önem verdiği davranışların kendisi için değerli olduğu, bireyin ne için zamanını harcadığı, kimlere zaman ayırdığı, herhangi bir şeyin birey için ne kadar gerekli olduğu gibi açıklamalar yapmışlardır. Toplumsal bakış açısıyla değer kavramını değerlendiren öğretmenler değer kavramının; toplum tarafından oluşturulup ve yine toplumda öğrenildiğini, toplumdaki bireylerin birbirine hoşgörüyle yaklaşmasını, huzur içinde bir arada yaşamasını sağlayan kurallar olduğunu belirtmişlerdir. Açıklamalardan anlaşıldığı kadarıyla katılımcı öğretmenler, okuldaki öğrencilerin huzur içinde yaşamalarını istemektedirler. Öğretmenlerin en çok önem verdikleri değerlerin sırasıyla “aile birliğine önem verme”, “saygı” ve “dürüstlük” değerleri olduğu, “duyarlılık, estetik, ve tasarruf” değerlerine ise öğretmenlerin hiç önem vermediği tespit edilmiştir. Öğretmenlerin, özel eğitim öğrencilerine öğretmek istedikleri en önemli değerler olarak “sevgi”, “bağımsızlık” ve “dürüstlük” değerleri belirlenmiş fakat “duyarlılık, estetik, çalışkanlık, tasarruf, adalet, barış ve bilimsellik” değerlerine ise özel eğitim öğrencilerine öğretilmesi gereken değerler arasında yer vermedikleri görülmüştür. Özel eğitim öğretmenlerinin sahip olduğu değerlerin, özel eğitim öğrencilerinin topluma uyum sağlamasını kolaylaştırabileceği ya da zorlaştırabileceği düşünüldüğünde araştırmanın alana sağlayacağı katkılar ortaya çıkacaktır.
Special education students are individuals with special needs. They are individuals who have problems adapting to their environment due to these needs. It is a known fact that the values of the individual are a significant factor in the individual's adaptation to the environment. Values become a part of an individual's personality by guiding the individual's behaviors. Beside the family, teachers also play an important role in acquiring values. This research was conducted within the explanatory case type, which is one of the types of the case study methods, to reveal the values hierarchy of special education teachers together with their reasons. It was attempted to find out the value perceptions of the special education teachers, their values, the reasons why they adopt these values, the values they want to teach their students and why they want to teach them. The study group of the research is comprised of 23 teachers in Giresun Special Education Secondary School affiliated to the Ministry of National Education in the central district of Giresun Province. The participants of the research were specified according to the cluster sampling method. The explanatory case type of the case study method was used in the study. The findings were obtained via an interview form that consisted of semi-structured questions. The interview form was prepared by the researcher upon a literature review on the subject and getting the expert opinion. The descriptive analysis technique was used to analyze the data. The data were summarized and described under the themes of "social perspective" and "individual perspective". It was attempted to interpret and explain why teachers gave importance to certain values. The values the teachers wanted to teach students and their reasoning were determined and interpreted. Moreover, direct quotations were stated to reflect some striking examples of participants' ideas. Regarding the concept of value, the teachers, who evaluated the concept of value from an individual perspective, referred to the value of the behaviors, which the individual gives importance to in life, for him/her, what the individual spends time on, with whom he/she speeds time, and the necessity of something for the individual. The teachers, who evaluated the concept of value from a social perspective, expressed that they were created by the society and learned in society, and they are rules that enable the individuals in a society to approach each other with tolerance and to live together in peace. As understood from the statements, the participant teachers want the students in the school to live in peace. It has been revealed that the values that teachers attach the highest importance to are the values of “caring for the family unity”, “respect” and “honesty”, and the values of “sensitivity, aesthetics and saving” are not given importance by the teachers. The values of "love", "independence" and "honesty" have been found to be the most significant values t
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.