Millî Eğitim Bakanlığı tarafından, 2015-2016 yılına kadar çeşitli revizyonlarla düzeltilen programlarda 2017 yılında 51 programı kapsayan bir güncelleme yapılmış ve yenilenen programlarla ilgili eğitim çevrelerinin görüş ve önerilerine başvurulmuştur. Programların uygulanması sürecinde ortaya çıkması muhtemel sorunların önlenebilmesi için farklı görüşlere sahip sivil toplum kuruluşlarından ve eğitim sendikalarından destek alınması oldukça önemlidir. Bu bağlamda, MEB tarafından uygulamaya alınan “Öğretim Programlarını İzleme ve Değerlendirme Sistemi” ile gerçekleştirilen program değerlendirme sürecinde rapor yayınlamış ve temsil gücü yüksek eğitim sendikalarına ait çalışmalardan yararlanılmasının bu süreci olumlu bir şekilde etkileyeceği belirtilebilir. Bu maksatla araştırmada, 2017 yılında yenilenen öğretim programlarına ilişkin eğitim sendikaları tarafından yapılan değerlendirmeler çeşitli boyutları bakımından ortaya konulmaya çalışılmıştır. Böylelikle öğretim programlarının değerlendirilmesi konusunda toplumun farklı bakış açılarına sahip bireylerinden oluşan örgütlenmelerin tespitlerinden yola çıkarak alanyazına katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Bu çalışma, eğitim sendikaları tarafından yayımlanan program değerlendirme raporlarını karşılaştırmalı olarak betimlemeyi, bulgular ortaya koymayı ve alanyazına dayalı biçimde analiz etme amacını barındıran betimsel ve nitel bir araştırmadır. Üye sayısına bağlı olarak temsil gücü yüksek eğitim sendikalarının görüşleri ile sınırlandırılan araştırma kapsamında elde edilen sonuçlardan bir kısmı şöyle belirtilebilir: Sendikalar tarafından hazırlanan değerlendirme raporları, programlara ilişkin genel görüşler, programların incelenmesi ve değerlendirilmesi, kademelere ve derslere göre yapılan değerlendirmeler ile öneriler kısımlarından oluşmaktadır. Bu raporlarda, MEB tarafından hazırlanmış bir taslak üzerinden görüş istenmesi eleştirilmektedir. Bunun yerine programların yenilenmesi daha fikir aşamasındayken paydaşların görüşlerine başvurulması ve programların pilot uygulama yapıldıktan sonra kalıcı hale getirilmesi önerilmektedir. Program değişikliğinin gerekçelendirilerek kamuoyu ile paylaşılması gerektiği vurgulanarak bu değişikliğin, mevcut durum araştırması yapılmadan gerçekleştirilmesi bilimsel yöntemlere aykırı bulunmaktadır. Bununla birlikte, programlarda benimsenen felsefe anlayışı da çeşitli yönleriyle eleştirilmektedir. Ayrıca, programlarda yer alan bazı kazanımların öğrenci seviyesine uygun olmadığı, bu kazanımların içeriklerle bağlantısının bulunmadığı ve teknik açıdan yanlışlarının olduğuna dikkat çekilmektedir. Son olarak; programlarda öğrencilerin zihinsel, duyuşsal ve devinsel alanlardaki becerilerinin hangi yöntemlerle ölçüleceğinin yer almaması ve üst düzey düşünme becerilerinin değerlendirilmesi noktasında öğretmenlerin yeterlilik düzeylerinin belirtilmemesi yanlış bulunmaktadır. Sendikaların programlara yönelik yapmış oldukları değerlendirmeler çerçevesinde, program değerlendirme çalışmalarına katkı sunmak amacıyla şunlar önerilebilir: MEB tarafından geliştirilmesi/değiştirilmesi planlanan öğretim programları, daha fikir aşamasındayken öğretmenler, sendikalar ve çeşitli sivil toplum kuruluşları ile iş birliği yapılarak geliştirme/değiştirme sürecine alınmalıdır. Bu süreç sonucunda hazırlanan programlar pilot uygulama yapılarak gözlemlenmeli, eksiklikleri giderilmeli ve en son genel uygulamaya geçilmelidir. MEB tarafından hazırlanan programlar kazanımları net, açık, anlaşılır ve öğrencinin seviyesine uygun olacak şekilde düzenlenmelidir. Ölçme değerlendirme süreçleri ile ilgili daha açıklayıcı ve somut uygulamaların yer aldığı programlar hazırlanmalıdır. Etkili ve tutarlı bir program hazırlanabilmesi için ilk olarak toplumun tüm kesimlerini kapsayan ihtiyaçlar, beklentiler ve inançlar tespit edilmeli ve buradan elde edilen bilgi birikimi programların felsefesine açık ve net biçimde yansıtılmalıdır.

In 2017, an update including 51 programs which have been revised by various revisions until 2015-2016 was carried out by Ministry of Education. The opinions and suggestions of the education community were taken regarding the renewed programs. In order to prevent the probable problems that may occur during the implementation of the programs, it is highly important to get support from the non-governmental organizations and education unions with different ideas. In this context, it can be stated that it will affect positively to publish an evaluation report on programs and take the advantage of the work of higher education unions implemented by “Curriculum Monitoring and Evaluation System” by Ministry of Education. For this purpose, in the research, the evaluations made by the education unions related to the renewed curricula in 2017 are presented diversely in terms of various dimensions. Therefore, it is aimed to contribute to the literature by evaluating the organizations which have different perspectives of the society about the evaluation of the curricula. This study is a descriptive and qualitative research including the aim of describing the program evaluation reports published by the education unions comparatively, presenting the findings and analyzing them based on the literature. Some of the results obtained from the research limited to the views of the education unions which have large number of members can be stated as follows: Evaluation reports prepared by unions consist of general opinions on programs, examination and evaluations of programs, evaluations according to levels and courses and suggestions. In these reports, it is criticized to ask for opinion on an outline prepared by Ministry of Education. Instead of this, it is suggested that programs should be permanent after pilot scheme and the views of stakeholders should be consulted when the programs are still at the idea stage. Emphasizing that the reason of program change should be shared with the public, it is contrary to scientific methods to carry out this change without conducting an existing survey. However, philosophy in programs is also criticized in various aspects. Moreover, it is pointed out that some of the learning outcomes in the programs are not suitable for the student level, not related to the content and they have technically mistakes. Finally, it is wrong that not including how the students' cognitive, affective and psychomotor skills in the programs should be measured and not indicating the proficiency of teachers in evaluating their analytical thinking. In order to contribute to the evaluation of the programs, the followings can be suggested: The curricula that is planned to be developed/changed by the Ministry of Education should be taken into development and changing process in cooperation with teachers, unions and various non-governmental organizations. These programs should be observed by pilot scheme , their deficiencies should be eliminated and pass to common practice. Programs prepared by Ministry of Education should be organized that is clear, understandable and appropriate to the level of the students. More illustrative and concrete programs should be prepared related to the assessment and evaluation. In order to prepare an effective and coherent program, firstly, the needs, expectations and beliefs of the whole society should be determined and the knowledge obtained from this situation should be clearly reflected in the philosophy of the programs.