Sosyal Bilgiler Ders Kitabının Öğrencilere Eleştirel Düşünme Becerisini Kazandırması Açısından Değerlendirilmesi

Author:

Number of pages:
627-646
Language:
Year-Number:
2019-Volume 14 Issue 3

Bu çalışmada, Sosyal Bilgiler ders kitabının, eleştirel düşünme becerisini öğrencilere kazandırması açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın modeli betimsel modeldir ve araştırmada nitel ve nicel yöntemler bir arada kullanılmıştır. Bu açıdan karma yöntem araştırmasıdır. Araştırmanın nicel boyutunda, Ankara ili merkez ilçelerinden alt, orta ve üst sosyo ekonomik düzeyi temsil eden 75 ilköğretim okulundan 132, 5. sınıf öğretmeni örneklem olarak belirlenmiştir. Nitel boyutuna ilişkin ise, her üç sosyo ekonomik düzeyi temsil eden iki ilköğretim okulu, her ilköğretim okulundan da iki 5. sınıf öğretmeni olmak üzere, toplam 12 öğretmen çalışma grubu için seçilmiştir. Araştırmada nicel veriler anket, nitel veriler ise yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Nicel verilen analizinde betimsel istatistik, nitel verilerin analizinde de betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada anket elde edilen verilere göre öğretmenler, sosyal bilgiler ders kitabının, eleştirel düşünme becerisini öğrencilere kazandırması açısından kısmen yeterli olduğunu belirtirken, görüşme yapılan öğretmenler, yeterli olmadığını ifade etmişlerdir. Özellikle “sebep sonuç ilişkisi kurma”, “olayları yorumlamada farklı bakış açısı geliştirme” ve “olayları sorgulamasını sağlama” alt becerilerinin kazandırılmasında öğretmenlerin çoğunluğu ders kitabının yeterli olmadığı yönünde görüş belirtmişlerdir. Resmi programın hedefleri ile ders kitaplarının içeriği birbiri ile örtüşmezse, düşünce, beceri, değer ve tutumların öğrenciler tarafından kazanılması son derece zordur. Bu durumun olumlu yöne evrilebilmesi için öğretim programlarının ve ders kitaplarının içerikleri sürekli olarak değerlendirilmeli, geliştirilmeli ve güncellenmelidir. Sosyal bilgiler dersinin en temel amacı “iyi bir vatandaş yetiştirmek” olduğu göz önüne alındığında, bireylerin, kararlarını alırken akılcı bir şekilde düşünmeleri, sorgulamaları, pek çok değişkeni göz önünde bulundurmaları, toplumsal sorunlara karşı duyarlı olmaları ve etkili çözümler üretebilmeleri ve en nihayetinde kendini bulunduğu toplumda var etmesini sağlamaları beklenmelidir.

Keywords


In this study, it is aimed to evaluate the social studies textbook in terms of gaining critical thinking skills to the students. The model of the research is descriptive and qualitative and quantitative methods are used in the research. In this respect, it is a mixed method research. In the quantitative dimension of the study, 132 fifth grade teachers from 75 elementary schools representing lower, middle and upper socioeconomic levels in the central districts of Ankara province were determined as the sample. Regarding the qualitative dimension, a total of 12 teachers were selected for the study group, two primary school schools representing each of the three socio-economic levels and two 5th grade teachers from each primary school. In the study, quantitative data were collected by means of questionnaires and qualitative data were collected by structured interview form. In the quantitative analysis, descriptive statistics were applied and descriptive analysis were used in the analysis of qualitative data. According to the data obtained from the survey, the teachers stated that the social studies textbook was in part sufficient in terms of gaining critical thinking skills to the students, while the interviewed teachers stated that it was not sufficient. In particular, the majority of the teachers stated that the textbook was not sufficient in the sub skills, namely “to acquire the cause-effect relationship”, “to develop a different point of view in interpreting the events” and “to question the events”. If the objectives of the official program and the content of the textbooks do not overlap, it is extremely difficult for students to acquire ideas, skills, values and attitudes. The contents of the curricula and textbooks should be continuously evaluated, developed and updated so that this situation can evolve in a positive way. Considering that the main purpose of the social studies course is “to educate a good citizen”, it is expected for individuals to think rationally and critically, question and consider many variables while taking decisions, be sensitive to social problems, produce effective solutions and ultimately, to ensure themselves be self-existent in society.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,948
Number of downloads 985

Share

Turkish Studies-Educational Sciences
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.