Bu araştırmanın amacı Osmanlı medreselerinde kullanılan Nihâyetü’l-Elbâb ve Türkiye üniversitelerinde kullanılan Ortaokullarda Matematik Öğretimi kitaplarını içerik bakımından karşılaştırmaktır.  Karşılaştırma, sayılar ve işlemler, cebir, geometri ve ölçme, problem çözme öğrenme alanları ve matematik konularının öğretiminde tercih edilen yaklaşımlara göre yapılmıştır. Çalışma nitel bir araştırma olup doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Her iki kitabın sayılar öğrenme alanında özellikle sayılar, dört işlem, zihinden hesaplama, karekök alma, kesirler ve işlemler konularının ve içeriklerinin birbirine çok yakın olduğu tespit edilmiştir. Ortaokullarda Matematik Öğretimi kitabının etkinlik merkezli olduğu ve her bir ünite sonunda konu testleri bulunurken Nihâyetü’l Elbâb kitabında etkinlik kullanılmadığı ve konu sonu değerlendirme sorularının yer almadığı belirlenmiştir. Cebir öğrenme alanında Nihâyetü’l Elbâb kitabında tam sayılarda çözümü olmayan çözümsüz problemler içerdiği belirlenmiştir. Her iki kitabın geometri alanında içeriklerinin benzer olduğu tespit edilmiştir. Geometri öğrenme alanında Nihâyetü’l Elbâb kitabında daha fazla ve çeşitli materyal kullanımına yer verildiği belirlenmiştir. Her iki kitabın geometri alanında gerçek hayat problemleri bakımından zengin olduğu tespit edilmiştir. Problem çözme öğrenme alanında Nihâyetü’l Elbâb kitabında aynı problemi farklı yollarla çözmeye daha fazla yer verilirken, Ortaokullarda Matematik Öğretimi kitabında rutin, rutin olmayan ve matematiksel bilginin gerçek dünya ile ilişkilendirildiği günlük hayat problemlerine daha fazla yer verildiği belirlenmiştir. Konularının öğretiminde Nihâyetü’l Elbâb’da sunuş yoluyla öğretim yaklaşımı hakimken Ortaokul Matematik Öğretimi kitabında hem sunuş yoluyla öğretimin hem de yapılandırmacı yaklaşımın hakim olduğu belirlenmiştir. Her iki kitapta içeriğe tarihsel bir bakış açısı kazandırmada önemli bir yer tutan çeşitli bilim adamlarının isimlerine, eserlerine ve problemlerine yer verildiği bulunmuştur. Nihâyetü’l Elbâb kitabında bilimin gelişiminde paydaşlık duygusu geliştirmeye katkı sağlayan Müslüman matematikçi ve eserlerine daha fazla yer verildiği tespit edilmiştir. Genel olarak değerlendirildiğinde, her iki kitap için döneminin matematik öğretimi ihtiyaçlarına cevap verecek durumda olduğu sonucuna varılmıştır.

This research aims to compare the content of Nihâyetü’l Elbâb used in Ottoman madrasahs and Mathematics Teaching in Secondary Schools used in Turkish universities in terms of content. The comparison was made according to the learning areas of numbers and operations, algebra, geometry and measurement, problem-solving, and approaches that dominate the presentation of the topics. The study is qualitative research, and a document analysis method was used. It has been determined that the subjects and contents of both books are very close to each other in the field of learning numbers, especially numbers, four operations, calculating from the mind, taking square roots, fractions, and operations. It has been determined that the book on Teaching Mathematics in Secondary Schools is activity-centered and there are subject tests at the end of each unit, while the book of Nihayetü'l Elbâb does not use activities and does not include end-of-topic evaluation questions. In the field of algebra learning, it has been determined that the book of Nihâyetü’l Elbâb contains unsolvable problems that have no solution in integers. It has been determined that the contents of both books in the field of geometry are similar. It has been determined that more and various materials are used in the book of Nihayetü'l Elbab in the field of geometry learning. It has been determined that both books are rich in real-life problems in the field of geometry. In the field of problem-solving learning, it was determined that while Nihâyetü’l Elbâb book gave more place to solving the same problem in different ways, the book on Teaching Mathematics in Secondary Schools gave more place to routine, non-routine, and daily life problems in which mathematical knowledge is associated with the real world. While the approach of teaching by presentation was dominant in the teaching of the subjects in Nihhayatü'l Elbâb, it was determined that both presentation and constructivist approach were dominant in the Teaching Mathematics in Secondary Schools book. It has been found that the names, works, and problems of various scientists who have an important place in giving a historical perspective to the content in both books are included. It has been determined that the Muslim mathematician and his works, who contribute to the development of a sense of partnership in the development of science, are given more place in the book of Nihâyetü’l Elbâb. When evaluated in general, it was concluded that both books were in a position to meet the mathematics teaching needs of the period.