Bu çalışmada, OECD (Organization for Economic Co-operation and Development – Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) ülkelerinin yükseköğretim finansman sistemlerinin incelenmesi ve Türkiye’de uygulanan sistem ile karşılaştırılarak, Türkiye için uygulanabilir, tahsis edilen mali kaynakların etkin olarak kullanılmasına esas bir yükseköğretim kredi-burs modeli önerisi geliştirilmesi ile finansmanın verimli olarak kullanılabilmesi için öneriler geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle yükseköğretimin eğitim sistemindeki yeri ve önemi, tarihsel gelişimi, süreç içerisinde finansman yöntemlerindeki gelişmeler, eğitimin finansmanını etkileyen temel unsurlar ve gelişmiş ülkeler tarafından halen uygulanan yükseköğretim kredi-burs sistemleri incelenmiştir. Sonrasında, Türkiye’deki yükseköğretim sistemi ve finansmana ilişkin bilgiler ile yükseköğretim konusundaki kısa, orta ve uzun dönem değerlendirmeler ışığında nasıl bir kredi-burs sistemi uygulanabileceği ve sağlanan kaynakların daha etkin ve verimli olarak kullanılabilmesine yönelik öneriler getirilmiştir. Araştırmada, Türkiye’de yükseköğretime gittikçe artan bir talep ve yetişmiş insangücü gereksiniminde artış eğilimine karşın, yükseköğretime tahsis edilen kamu kaynaklarının, mevcut yapının sürdürülebilmesi ve gelişimi için yeterli olmadığı, yükseköğretim kurumu sayısındaki artışa karşın tahsis edilebilen kaynakların sürekli azalma eğiliminde olduğu değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, yükseköğretim finansmanının alt boyutlarından yönetim, dağıtım, denetim, ücretlendirme ve harcama kapsamında gelişmiş ülkelerde uygulanan bir kısım sistemler incelenmiş, sonuçta Türkiye’de yükseköğretimin paralı olması, bunun karşılığında isteyen tüm öğrenciler için gelir düzeyleriyle ters orantılı olacak şekilde burs/kredi sisteminin kurulmasına ilişkin öneriler geliştirilmiştir.

In this study, by examining the higher education financing systems of OECD countries and comparing them with the system applied in Türkiye, it is aimed to develop a higher education loan-scholarship model that is applicable for Türkiye, based on the effective use of allocated financial resources, and to develop suggestions for efficient use of finance. For this purpose, first of all, the place and importance of higher education in the education system, its historical development, the developments in financing methods in the process, the main factors affecting the financing of education and the higher education credit-scholarship systems still have applied by developed countries were examined. Afterwards, in the light of information on the higher education system and financing in Türkiye, and short, medium and long-term evaluations on higher education, suggestions were made on how a credit-scholarship system could be applied and the resources provided to be used more effectively and efficiently. In the research, despite the increasing demand for higher education in Türkiye and the increasing trend in the need for trained manpower, it has been evaluated that the public resources allocated to higher education are not sufficient for the sustainability and development of the existing structure, and the resources that can be allocated tend to decrease continuously despite the increase in the number of higher education institutions. In this context, some systems have applied in developed countries within the scope of management, distribution, supervision, remuneration and expenditure, which are sub-dimensions of higher education financing, were examined, and as a result, suggestions were developed for the establishment of a scholarship/credit system in a way that would be inversely proportional to the income level of all students who want higher education in Türkiye.