Günümüzde teknolojinin sağladığı imkânlar ne kadar çoğalsa da ders kitapları öğretim sürecinde hala en önemli materyallerdendir. Öğrencilerin yeni bilgiler öğrenmesi, metinlerin içerdiği değerleri özümsemesi ve öğrendiklerini pekiştirmesi yönünden ders kitaplarının önemi büyüktür. Öğretim programının öngördüğü hedeflerin gerçekleştirilmesini sağlamak açısından da ders kitapları ve bunlara seçilecek okuma metinleri büyük önem taşımaktadır. Metin seçiminin öğrenciye uygunluğunu gösteren ölçütlerden birisi de metinlerin okunabilirlik yönünden uygunluğudur. Türkçe metinlerin okunabilirlik yönünden incelenmesi bu sebeple önem taşımaktadır. Bu çalışmada, 2021-2022 öğretim yılında ortaokul 7. Sınıflarda okutulan biri özel, ikisi Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan üç adet ders kitabındaki metinler okunabilirlik yönünden incelenmiştir. Çalışmada araştırma modeli olarak doküman incelemesini temel alan betimsel niteliklere dayanan tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmaya ders kitaplarındaki serbest okuma metinleri alınmış, şiir metinleri ile dil çalışmalarında kullanılan diğer metin parçaları dahil edilmemiştir. Metinlerin incelenmesinde Ateşman’ın (1997) Türkçeye uyarladığı okunabilirlik formülü, Çetinkaya-Uzun’un (2010) geliştirdikleri okunabilirlik formülleri kullanılmıştır. Ders kitaplarındaki 39 bilgilendirici, 38 öyküleyici olmak üzere toplam 77 metnin okunabilirlik puanları ve okunabilirlik düzeyleri belirlenmiştir. Araştırmanın sonunda, öyküleyici metinlerin bilgilendirici metinlere göre okunabilirlik açıcından daha kolay olduğu gözlenmiştir. Metinlerin, Ateşman Formülü’ne göre ağırlıklı olarak orta güçlükte; Çetinkaya-Uzun Formülüne göre ise seviyenin üzerinde olduğu anlaşılmaktadır. Metin dağılımı küçük farklılık dışında genel olarak dengeli dağılmıştır. Birinci kitapta öyküleyici metin sayısı bilgilendirici metin sayısından daha fazladır. Genel toplamda da bilgilendirici metinler öyküleyici metinlerden daha fazladır.

Even though the opportunities provided by technology have increased today, textbooks still continue to be one of the most important materials in the teaching process. Textbooks are crucially significant in terms of students' learning new information, assimilation of the values contained in the texts and reinforcing what they have already learned. Textbooks and the reading texts to be selected for them are equally essential in terms of ensuring the achievement of the objectives envisaged by the curriculum. One of the criteria that demonstrate the suitability of the text selection for the student is the suitability of the texts in terms of readability. For this reason, it is important to examine the Turkish texts in terms of readability. In the present study, the texts in three textbooks, one of them published by a private publishing house and two published by the Ministry of National Education, taught in the 7th grades of secondary school in the 2021-2022 academic year were examined in terms of readability. In this study, the screening model based on descriptive features based on document analysis was used as the research model. Free reading texts in the textbooks were included in the study, poetry texts and other texts used in language studies were not included. In the analysis of the texts, the readability formula adapted to Turkish by Ateşman (1997) and the readability formulas developed by Çetinkaya-Uzun (2010) were utilized. The readability scores and readability levels of a total of 77 texts, 39 of which were expository and 38 of which were narrative, were identified. At the end of the study, it was clearly seen that the narrative texts were easier to read than the expository texts. According to the Ateşman Formula, it was revealed that the texts were mainly of medium difficulty; according to the Çetinkaya-Uzun Formula, they were above the existing level of the students. The distribution of texts, except for a slight difference, was generally evenly implemented. In the first book, the number of narrative texts was greater than the number of expository texts. In general, the expository texts were expository than the narrative texts.