Bu çalışmada ortaöğretim kimya ders kitaplarındaki analojilerin miktarı ve sınıflandırılmasına odaklanıldı. Bir durum çalışması olan bu araştırmada 2019 yılında ortaöğretimde okutulan ortaöğretim dokuz ve onuncu sınıflarda kullanılmakta olan ve araştırma kapsamına dâhil edilen kimya ders kitaplarında yer alan analojilerin içerik analizi ile analiz edilmesi amaçlandı. Bu amaç doğrultusunda altı ortaöğretim kimya ders kitabı analiz edildi. Bu araştırmada incelenen altı ortaöğretim kimya ders kitabında çoğunluğu dokuzuncu sınıf kitaplarında olmak üzere toplam on dört analoji tespit edildi. Bu araştırma kapsamında incelen ortaöğretim kimya ders kitaplarında yer alan analojilerden “Temsil şekli kriterine” göre dokuzunun sözel, dördünün sözel/görsel özellikte olduğu tespit edildi. “Soyutlama” kriterine göre analojilerin tamamının somut-soyut özellikte olduğu; “Eşleştirme derecesi” kriterine göre sekizinin zenginleştirilmiş özellikte olduğu; “Yapaylık” kriterine göre analojilerin tamamına yakının günlük içerik özelliği taşıdığı; “Analoji teriminin kullanımı” kriterine göre on dört analojinin hiçbirinde analoji teriminin kullanılmadığı; “Sınırlılıkların tanımlanması” kriterine göre analojilerin hiçbirinde sınırlılıkların tanımlanmadığı; “Sistematiklik” kriterine göre analojilerden onunun yüksek sistematik özellikte olduğu tespit edildi. “Hedef ve analojinin alanlarına göre” kriteriyle ilgili olarak tüm analojilerin, hedef ve analoğun farklı alanlardan seçildiği analoji özelliği gösterdiği tespit edildi. Elde edilen bulgular ilgili çalışmalarla karşılaştırılarak, detaylı olarak tartışıldı ve kimya öğretiminde analojilerin kullanımına yönelik bazı çıkarımlarda bulunuldu. Kitap yazarlarına ve kimya öğretmenlerine yönelik önerilerde bulunuldu.

In this study, we focused on certain analogies and books in secondary school chemistry courses. In this case, the analysis of analogies in the textbooks included in the education and the middle classes taught in the middle classes in 2019 is the purpose of the courses analyzed by education and training. For this purpose, six high school chemistry textbooks were analyzed. A total of fourteen analogies were identified in the six high school chemistry textbooks examined in this research, almost all in ninth-grade chemistry textbooks. According to the "Representation Style criterion", nine of the analogies in the chemistry textbooks examined within the scope of this research were verbal and four of them were verbal/visual. According to the criterion of "abstraction", all analogies are concrete-abstract; According to the "matching degree" criterion, the eight of them are enriched; According to the "artificiality" criterion, almost all of the analogies have the characteristics of daily content; According to the criterion of "use of the term analogy", the term analogy is not used in any of the fourteen analogies; According to the criterion of "defining limitations", none of the analogies define limitations; According to the criterion of "systematicity", ten of the analogies were found to be of high systematic nature. Regarding the criterion "according to the by target and areas of analogy", it was found that all analogies showed the analogy feature in which the target and analogy were selected from different areas. The findings were compared with the relevant studies, and discussed in detail and some inferences were made about the use of analogies in chemistry teaching. Recommendations were made for book authors and chemistry teachers.