Gürcistan'ın Usûl-i Cedit Okullarında Şeriat Dersi (19. Yüzyılda ve 20. Yüzyılın Başlarında)

Author:

Number of pages:
1023-1034
Language:
Türkçe
Year-Number:
2021-Volume 16 Issue 2

Din eğitimi tarihi hem din tarihinin hem de eğitim tarihinin bir parçasıdır. Bu vesileyle Gürcistan'da İslam'ın öğretimi tarihinin araştırılması disiplinlerarasılık açısından da önem arz eder. Yüzyıllar boyunca Gürcistan'da İslam eğitimi üzerinde önemle durulan alanlardan biri olmuştur. 19. yüzyıla kadar Tiflis şehrinde, Ahıska, Borçalı, Acara bölgelerinde ve diğer yerlerde Müslüman toplulukların aydınlanmasında esas rolü geleneksel İslami mektepler ve medreseler üstlenmiştir. 19. yüzyılda Gürcistan'ın Rusya İmparatorluğuna katılmasıyla bir süre eski geleneksel din eğitimi modeli devam ettirilmiştir. 1830'lu yıllardan sonra Çarlık Rusya yönetimi tüm imparatorluk arazisinde Müslüman topluluklara yönelik deneyimsel bir eğitim-öğretim tipi oluşturmaya başlamıştır. Devlet okulları veya usûl-i cedit olarak adlandırılan eğitim kurumlarının öğretim planlarına/müfredatlarına laik-fenni ilimlerin okutulacağı disiplinlerin yanı sıra İslami dersler de dâhil edilmişti. Bu süreç, 1918 yılında Gürcistan'da bağımsız demokratik cumhuriyet döneminde tartışmalara neden olmuş ve 1921 yılında Sovyet rejiminin Gürcistan’ı ele geçirmesiyle tamamıyla durdurulmuştu. Buradan hareketle, bu çalışma, söz konusu dönemde Gürcistan’da hükümet okullarında Şeriat derslerinin dinsel-etniksel-bölgesel özelliklerini ortaya koymak amacıyla hazırlanmıştır. Bu kapsamda 1847 yılından itibaren Tiflis şehrinde, 1870'li yıllardan itibaren Türklerin toplu ve yoğun şekilde iskân ettikleri Tiflis vilayetinin Borçalı, Ahıska kazalarının, Karayazı nahiyesinin kasaba ve köylerinde faaliyet göstermiş, uçilişe veya şkola olarak adlandırılan modern tipli okullar ele alınmıştır. 1917 yılına kadar olan Çarlık Rusya dönemi ve 1918–1921 yılları arası bağımsız demokratik cumhuriyet dönemi ayrıca incelenmiştir.

Keywords


Religious education is a composed item of both history of religions and history of education. Thus, researching the history of teaching Islam in Georgia is also important in terms of interdisciplinarity. For centuries, Islamic education has always been at the forefront in Georgia. Until the 19th century, traditional Islamic schools and madrasas had undertaken the fundamental role of illuminating Muslim communities in the city of Tbilisi, in the Meskheti, Borchaly, Adjara regions and in other places. After the incorporation of Georgia into the Russian Empire in the 19th century, old traditions were continued for a while, and in the 1830s, the Tsarist Russian administration began to create an experiential teaching style for Muslim communities throughout the empire. In addition to the secular courses, the education plans (curricula) of the state or government schools or of the educational institutions named Usuli Cedit (the new type) included Islamic courses as well. This process led to disputes during the sovereign democratic republican period in Georgia back in 1918, and it was completely ceased upon the settlement of the Soviet regime in 1921. From this perspective, this study was prepared with the aim of revealing the religious-ethnic-regional characteristics of the teaching of Sharia courses at government schools in Georgian lands in the aforementioned period. Within this scope, the topic of discussion was the modern-type schools, named “ucilishe” or “shkola”, which were active in the towns and villages of the Borchaly and Akhiska districts and Karaiazy sub-districts of the Tbilisi governorate that were collectively and heavily inhabited by Turks as of the 1870s in the city of Tbilisi from 1847. The Tsarist Russia period until the year 1917, and the sovereign democratic republican period between the years 1918–1921 are analyzed separately.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 470
Number of downloads 517

Share

Turkish Studies-Educational Sciences
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.