Üstbilişsel farkındalık bireyin bildiklerinin veya bilmediklerinin farkında olmasını, kendi öğrenme stratejisinin farkında olmasını ve kendi öğrenmelerini planlama, izleme ve değerlendirmesini, bilgiye ulaşmada zihinsel süreçlerini kontrol etmesini, böylece öğrenme sorumluluğu alabilmesini sağlayan bir yapıdır. Çok yönlü bir bilişsel etkinlik olarak kabul edilen okuma alışkanlığı toplumların gelişmişlik durumlarını ortaya koyabilmektedir. UNESCO tarafından yapılan bir araştırmada ülkelerin kitap okuma oranları incelenmiş ve ülkemiz 86. sırada Afrika ülkeleriyle hemen hemen aynı kategoride yer almıştır. Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıkları ile üstbilişsel farkındalıkları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın evrenini Gaziantep Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğrencileri, örneklemi ise 2018- 2019 Eğitim-Öğretim yılında Gaziantep Üniversitesi Nizip Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 208 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırma kapsamında öğretmen adaylarının üstbilişsel farkındalıklarını belirlemek amacıyla Türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışması Abacı, Akın ve Çetin (2007) tarafından yapılan Bilişötesi Farkındalık Envanteri (BFE) ve öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıklarını belirlemek için Gömleksiz (2004) tarafından geliştirilen Kitap Okuma Alışkanlığı Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada kitap okuma alışkanlığı ile üstbilişsel farkındalık arasında ilişki olup olmadığı korelasyon analizi ile kitap okuma alışkanlığının üstbilişsel farkındalığı yordayıp yordamadığı regresyon analizi ile belirlenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre kitap okumaya yönelik tutum puanının üstbilişsel farkındalık düzeyini anlamlı bir şekilde yordadığı ve üstbilişsel farkındalık ile kitap okumaya yönelik tutum arasında orta düzeyde etkili pozitif bir ilişki olduğu ortaya konulmuştur. Buna göre öğrencilerin kitap okumaya yönelik olumlu tutumlarının geliştirilmesine yönelik faaliyetlerin artırılması ve dolayısıyla da üstbilişsel farkındalıklarının geliştirilmesi önemli görülebilir.

Metacognitive awareness is a structure that allows the individual to be aware of what he/she knows or do not know, to be aware of his/her own learning strategy and to plan, monitor and evaluate his/her own learning, to control his/her mental processes in accessing information, and to take responsibility of learning. The habit of reading, which is considered as a multidimensional cognitive activity, can reveal the developmental status of societies. In a study conducted by UNESCO, the rates of reading books of countries were examined and our country was in the same category as the African countries in 86th place. The aim of this study was to examine the relationship between the reading habits of students and their metacognitive awareness. The population of the study consisted of the students of Gaziantep University Faculty of Education, and the sample consisted of 208 pre - service teachers from Gaziantep University Nizip Faculty of Education. In order to determine the metacognitive awareness of the prospective teachers the validity and reliability study of the Turkish version was used. In the study, the relationship between reading habits and metacognitive awareness was determined by correlation analysis. Then regression analysis was conducted to determine if the reading habit predicts the metacognitive awareness. According to the findings of the study, it was revealed that attitude score for reading books significantly predicted the level of metacognitive awareness and there was a moderate positive relationship between metacognitive awareness and attitudes towards reading. Accordingly, it may be important to increase the activities of students to develop positive attitudes towards reading and thus to develop metacognitive awareness.