Günümüzde ürün ve hizmetler yalnızca fonksiyonel faydaları veya tüketicilerin ihtiyaçlarına cevap vermeleri nedeniyle tüketilmemektedir. Bu temel motivasyonların yanı sıra tüketiciler satın aldıkları ürün veya hizmetleri, sosyal statülerini göstermek veya çevreleri nezdindeki prestijlerini artırmak için bir araç olarak kullanabilmektedir. Bu çalışma, tüketime farklı bir bakış açısı ile yaklaşan gösteriş tüketimi ile rasyonel tüketim, prestij ve sosyal statü arasındaki ilişkiyi ampirik olarak incelemektedir. Çalışma kapsamında Erzurum ilinde ikamet eden 900 tüketici ile yüz yüze anket yönetimi kullanılarak veri toplanmıştır. Toplanan veriler SPSS ve LISREL programları kullanılarak yapısal eşitlik modellemesi ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, sosyal statü ve prestij boyutları ile gösteriş tüketimi arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişkiye rastlanırken, rasyonel tüketim ve gösteriş tüketimi arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişkiye rastlanmıştır. Bununla birlikte, bireylerin gösteriş tüketimi eğilimleri cinsiyete göre farklılık göstermezken; yaş, eğitim durumu ve gelire göre farklılıklar göstermektedir. Genç ve genç yetişkin bireyler gösteriş tüketimi yapmaya daha yatkınken; yaşlı bireyler rasyonel tüketim yapmaya daha yatkındır. Eğitim ve gelir seviyesi de arttıkça, gösteriş tüketimi eğilimi artmakta, rasyonel tüketim eğilimi azalmaktadır. Araştırmanın diğer bir önemli sonucu ise, bireyler arasındaki sosyal sınıf farkının gösteriş tüketimi üzerindeki etkisidir. Kendilerini sosyal olarak daha üst bir sınıfta hisseden bireyler, kendilerini daha düşük bir sosyal sınıfta gören bireylere göre gösteriş tüketimi yapmaya daha eğilimlidir.

In today’s world, products and services are not consumed only because of their functional benefits or to satisfy the needs of consumers. In addition to these basic motivations, consumers who purchase the products and services can use those as a tool to show their social status or to increase their prestige in their environment. This study empirically examines the relationship between conspicuous consumption, which approaches consumption from a different perspective, and rational consumption, social status, and prestige. Within the scope of the study, data were collected from 900 consumers residing in Erzurum province by using a face-to-face questionnaire. The collected data were analyzed by structural equation modeling using SPSS and LISREL programs. As a result of the analysis, a positive and significant relationship was found between social status, prestige dimensions, and conspicuous consumption. However, a negative and significant relationship was found between rational consumption and conspicuous consumption. Moreover, while the conspicuous consumption tendencies of individuals do not differ according to gender; vary according to age, education level, and income. While young and young adult individuals are more prone to conspicuous consumption; Older individuals are more prone to rational consumption. As the education and income level increases, the tendency for conspicuous consumption increases, and the rational consumption tendency decreases. Another important result of the research is the effect of the social class difference between individuals on conspicuous consumption. Individuals who feel themselves in a socially higher class are more inclined to conspicuous consumption than individuals who see themselves in a lower social class.