Türkiye’de Yükseköğretim Finansmanının Kaynağı Ve Bu Kaynağın Yönetiminde Süreklilik Nasıl Sağlanabilir

Author:

Number of pages:
97-124
Language:
Türkçe
Year-Number:
2024-Volume 19 Issue 1

Bu araştırmada, Türkiye’deki yükseköğretim finansmanının kaynağında sürekliliğin sağlanması ile bu kaynağın etkin olarak yönetilmesini esas alan bir sistemin nasıl olabileceği incelenmiştir. Bu kapsamda, Türkiye’deki sistemin “uluslararası karşılaştırmalı eğitim” anlayışıyla değerlendirilebilmesi için OECD ülkeleriyle karşılaştırmalı olarak incelenmesi ve Türkiye için uygulanabilir, tahsis edilen mali kaynakların sürekliliği ile etkin olarak yönetilmesini esas alan öneriler geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, Türkiye ve seçilen ülkelerdeki sistem; finansmanın kaynağı ve yönetimi ile sistemin denetimi alt boyutlarıyla ele alınmıştır. Betimsel olan bu araştırmada veriler “alanyazın taraması” yöntemiyle toplanmış, “tema esaslı veri grupları” oluşturulmuş ve analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularında, Türkiye’de yükseköğretim kurumu sayısındaki artışa karşın, tahsis edilebilen finansman kaynağında sürekliliğin ve yönetim sisteminin gelişmiş ve gelişmekte olan OECD ülkeleri düzeyinde olmadığı değerlendirilmiştir. Bulguların değerlendirilmesi sonucunda; kaynakların etkin ve verimli olarak kullanılabilmesi, ülke gereksinimi ve küresel rekabet için nitelikli insangücünün yetiştirilebilmesi için halen uygulanan parasız eğitim yerine, yükseköğretimin bireysel getirisinin yüksekliği de dikkate alınarak “paralı yükseköğretime” geçilmesi ve “özel finansman”ın payının artırılması, finansmanın yükseköğretim kurumlarına dağıtılmasına yetkili ve yarı özerk yapıda “Yükseköğretim Finansman Kurulu”nun kurulması, bu kurul tarafından yönetilecek bir “Yükseköğretim Finansman Fonu”nun tesis edilmesi, merkezi bütçeden tahsis edilen finansman kaynağının “blok” halinde yükseköğretim kurumlarına dağıtımı, yükseköğretim kurumları yönetimlerine özellikle ilave kaynak temini ile harcama konusunda tam finansal özerkliğin verilmesi, bu finansal özerklik için OECD tarafından belirlenen kriterlerin kullanılması, kurulacak sistemin denetimi için özerk statüde, “Yükseköğretim Finansman Denetim Kurulu”nun kurulması önerilmiştir.

Keywords


In this research, it has been examined how a system based on ensuring continuity in the source of higher education financing in Turkey and managing this source effectively. In this context, it is aimed to examine the system in Turkey in comparison with OECD countries, so that it can be evaluated with the understanding of "international comparative education" and to develop suggestions based on the continuity and effective management of the allocated financial resources for Turkey. In the research, the system in Turkey and selected countries, source and management of finance and control of the system are discussed with sub-dimensions. In this descriptive study, data were collected by the method of "literature review" and "theme-based data groups" were created and analyzed. In the findings of the study, it has been evaluated that despite the increase in the number of higher education institutions in Turkey, the continuity in the financing resources that can be allocated, and the management system are not at the level of developed and developing OECD countries. As a result of the evaluation of the findings; in order to use the resources effectively and efficiently, to train qualified manpower for the country's needs in global competition, instead of free education, which is still practiced, taking into account the high individual return of higher education, switching to "paid higher education" and increasing the share of "private financing", the establishment of a semi-autonomous “Higher Education Finance Board” for distribution of finance to higher education institutions, the establishment of a "Higher Education Finance Fund" to be managed by this board, the distribution of the financing resource allocated from the central budget to higher education institutions in a "block" form, the granting of full financial autonomy to the management of higher education institutions in terms of spending, especially by providing additional resources, for this financial autonomy, to use criteria determined by the OECD, and to establish the “Higher Education Finance Supervision Board” in an autonomous status for the supervision of the system to be established.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 205
Number of downloads 284

Share

Turkish Studies-Economics,Finance,Politics
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.