Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ticari Açıklık İlişkisi: Türkiye İçin Ampirik Bir İnceleme

Author:

Number of pages:
883-903
Language:
Türkçe
Year-Number:
2022-Volume 17 Issue 4

Türkiye, neo-liberal politikalarla uyumlu olarak 24 Ocak 1980 kararları ile ihracata dayalı büyüme stratejisi uygulamaya karar vermiş, bu kararını 1989 yılında sermaye hareketlerini serbestleştirerek gerçekleştirilen finansal liberalizasyon adımı ile ileri bir noktaya taşımıştır. Aynı dönemde küreselleşmenin de etkisi ile dünyada sermaye hareketliliği önemli ölçüde artmış ve doğrudan yabancı yatırımların bir kısmı Türkiye’ye yönelmiştir. Türkiye’nin yatırımlarını arttırabilmesi döviz biçiminde kaynak yaratma sorununu çözmesine bağlıdır. Bu çerçevede ülkeye çekilecek doğrudan yabancı yatırımlar kaynak sorununun çözülmesine katkı sağlamanın yanında DYY’ların pozitif dışsallıklarından yararlanmayı da mümkün kılacaktır. Doğrudan yabancı sermayenin yatırım kararlarında ülkelerin yatırım potansiyeli, siyasi ve ekonomik istikrarı, beşerî sermaye stoku, etkin işleyen kurumların varlığı gibi faktörler belirleyicidir. Aynı zamanda ülkenin uluslararası piyasalarla gelliştirdiği ilişkinin düzeyi de DYY’ların rotasını belirleyecektir. Diğer faktörlerle birlikte literatürde ticari açıklığın doğrudan yabancı yatırımlar üzerindeki etkisini inceleyen çalışmalar mevcuttur. Bu çalışmada, Türkiye’de ticari açıklık ile doğrudan yabancı yatırımlar arasındaki ilişki araştırılmıştır. Bu amaçla 1990-2020 dönemine ait yıllık veriler kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişki Maki yapısal kırılmalı eşbütünleşme testi ile incelenmiş ve doğrudan yabancı yatırımlar ile ticari açıklık arasında uzun dönemli bir ilişki bulunmuştur. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi klasik ve fourier Toda-Yamamoto nedensellik testi ile incelenmiş ve doğrudan yabancı yatırımlar ile ticari açıklık arasında istatistiksel olarak anlamlı bir nedensellik ilişkisi bulunamamıştır. Bu sonuç Türkiye için DYY ile ticari açıklığın birbirleri üzerinde doğrudan bir etkisinin olmadığını ifade etmeye olanak vermektedir. Bu durum, ticari açıklığın ve doğrudan yabancı yatırımların, ekonomik büyüme üzerinde yarattığı olumlu gelişmeler üzerinden dolaylı bir etkileşime sahip olduğu şeklinde yorumlanabilir.

Keywords


Turkey, in line with neo-liberal policies, decided to implement an export-based development strategy with the decisions of January 24, 1980, and carried this decision forward with the financial liberalization step realized by liberalizing capital movements in 1989. In the same period, with the effect of globalization, capital mobility increased significantly in the world and some of the foreign direct investments were directed to Turkey. Turkey's ability to increase its investments depends on solving the problem of creating resources in the form of foreign currency. In this context, foreign direct investments to be attracted to the country will not only contribute to the solution of the resource problem, but also make it possible to benefit from the positive externalities of FDIs. Factors such as the investment potential of countries, political and economic stability, human capital stock, and the existence of effectively functioning institutions are determinative in the investment decisions of foreign direct capital. At the same time, the level of the country's relationship with international markets will determine the route of FDIs. Along with other factors, there are studies in the literature examining the effect of trade openness on foreign direct investments. In this study, the relationship between trade openness and foreign direct investments in Turkey has been investigated. Fort his purpose, annual data for the period 1990-2020 were used. The relationship between the variables was examined with the Maki structural break cointegration test and a long-term relationship was found between foreign direct investments and trade openness. The causality relationship between the variables was examined with the classical and fourier Toda-Yamamoto causality tests and no statistically significant causality relationship was found between foreign direct investments and trade openness. This result allows to state that FDI and trade openness do not have a direct effect on each other for Turkey. This situation can be interpreted as that trade openness and foreign direct investments have an indirect interaction through the positive developments they have created on economic growth.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 427
Number of downloads 677

Share

Turkish Studies-Economics,Finance,Politics
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.