Kısıtlar Teorisinin Yiyecek İşletmelerinde Uygulanabilirliği Üzerine Bir Araştırma

Author:

Number of pages:
2193-2208
Language:
Türkçe
Year-Number:
2020-Volume 15 Issue 4

Küreselleşme sonucunda rekabetin yoğunlaşarak küresel bir boyut kazanması, teknolojik gelişmelerle birlikte üretim tekniklerinin gelişmesi, otomasyonun artması, ürün yaşam dönemlerinin kısalması ve ürün çeşitliliğinin artması işletmelerin tüm fonksiyonlarını etkilediği gibi muhasebe ve maliyet muhasebesi fonksiyonlarını da etkilemiştir. Bu durum, üretim işletmelerinin fiyat üzerindeki kontrol güçlerini kaybetmelerine ve fiyatın piyasada müşteri odaklı bir şekilde belirlenmesine neden olmuştur. Ortakların kâr beklentisi ise maliyet = fiyat – kâr denkleminde işletmeler tarafından tek kontrol edilebilecek değişkenin maliyet olmasına yol açmıştır. İşletmelerin bu çevrede kârlılıklarını artırarak maliyetlerini minimize etmek için ürettikleri ürün ve hizmetlerin zaman, fiyat ve kalite açısından rekabet edebilir seviyede olması gerekmektedir. Bu değişim ve gelişmeler sonucunda geleneksel maliyet yöntemleri yetersiz kalmış, üretim ortam ve teknikleri değişen işletmeler tarafından yeni maliyet yöntemleri arayışına başlanmıştır. Diğer tüm işletmeler gibi bu gelişmelerden etkilenen işletmelerden biri de hizmet sektöründe yer alan yiyecek işletmeleridir. Yiyecek işletmeleri de üretim ortamlarında, üretim tekniklerinin gelişmesi ve otomasyonun artmasıyla birlikte maliyetlemede çağdaş maliyet yöntemlerine ihtiyaç duymaya başlamıştır. Bu yöntemlerden biri 1980’lerde Goldratt tarafından geliştirilen ve işletmenin kısıtlarına odaklanarak yönetilmesini sağlayan kısıtlar teorisidir. Bu kapsamda çalışmanın amacı, bir yiyecek işletmesinde, işletmenin hedeflerine ulaşmasını engelleyen kısıtların tanımlanarak ortadan kaldırılması ve böylece işletmenin kârlılığının artırılarak maliyet etkinliği sağlamaktır. Bu amaçla Antalya’da faaliyet gösteren bir baklava üretim işletmesinde kısıtlar teorisi yöntemi kullanılarak çalışmanın uygulaması gerçekleştirilmiştir. Baklava üretim işletmesinin 2019 yılı temmuz ayına ait maliyet verileri kısıtlar teorisi yöntemiyle incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre işletmenin hazırlık gider yerinde kapasite kısıtı bulunmaktadır. Kapasite kısıtı, talep karşısında işletme kaynaklarının yetersiz kalmasıyla ortaya çıkan bir kısıt türdür. İşletme hedeflediği talep miktarına ulaşmak için kapasite kısıtını ortadan kaldırırsa kârlılığı %33 artacaktır.

Keywords


As a result of globalization, the competition intensifies to gain a global dimension, along with the technological developments the development of production techniques, the increase in automation, the shortening of the product life periods and the increase of the product variety affected not only all functions of enterprises but also accounting and cost accounting functions. This situation caused the production enterprises to lose their control power over the price and to determine the price in a customer oriented manner in the market. The profit expectation of the partners led to the fact that the only variable that can be controlled by the enterprises in the equation of cost = price- profit is the cost. In order to minimize costs by increasing the profitability of businesses in this environment, the products and services they produce must be competitive in terms of time, price and quality. As a result of these changes and developments, traditional cost methods have been insufficient, and enterprises whose production environment and techniques have changed have sought new cost methods. Like all other enterprises, one of the them affected by these developments is the food enterprises in the services sector. Food enterprises also started to need modern cost methods in costing with the development of production techniques and automation in production environments. One of these methods is the theory of constraints that was developed by Goldratt in the 1980s and that managed to focus on the constraints of the enterprises. The purpose of the study is to define and eliminate the constraints that prevent the enterprise from reaching its goals in a food enterprises, thereby increasing the profitability of the enterprise and providing cost effectiveness. For this purpose, the application of the study was carried out in a baklava production enterprise operating in Antalya by using the constraints theory method. The cost data of the baklava production enterprise for July 2019 were analyzed using the constraints theory method. According to the findings obtained, there is a capacity constraint at the preparation expense location of the enterprise. Capacity constraint is a type of constraint that occurs due to insufficient operating resources against demand. The profitability will increase by 33% if the enterprise removes the capacity constraint to reach the targeted amount of demand.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 600
Number of downloads 615

Share

Turkish Studies-Economics,Finance,Politics
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.