Bu çalışma, Arap Baharı sonrasında Suriye'de başlayan iç savaşın yol açtığı kitlesel göç dalgasının Türkiye'deki eğitim sistemine etkilerini ve bu bağlamda Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) üyelik süreciyle ilişkisini incelemektedir. Göç hareketlerinin yoğunlaştığı 2011 sonrası dönemde Türkiye, özellikle Suriyeli sığınmacı çocukların eğitim hakkını korumak adına Geçici Eğitim Merkezleri (GEM) kurmuş ve bu merkezler aracılığıyla hem psikososyal destek hem de akademik entegrasyon süreçlerini yürütmüştür. Bunun sonucunda Suriyeli çocukların anadilinde eğitim almaları ve aşamalı olarak Türk eğitim sistemine dâhil olmaları sağlanmıştır.

Bu çalışmada Şanlıurfa’da görev yapan koordinatör öğretmenlerin saha deneyimlerine yer verilerek uygulamaların etkisi somutlaştırılmıştır. Ayrıca eğitim hakkının evrensel boyutu vurgulanarak, Türkiye’nin bu süreçte üstlendiği insani sorumlulukların AB ile olan ilişkilerine etkileri tartışılmıştır. Süreç sonunda, geçici çözümler yerini entegrasyona bırakmış, GEM’ler kapatılarak öğrenciler devlet okullarına yönlendirilmiştir.

Bununla beraber, Türkiye’nin zorunlu göç karşısında ortaya koyduğu politikalar ve çözüm üretme kapasitesi AB göçmen politikalarıyla karşılaştırılmıştır. Kimi zaman belirli bazı konularda, mesela konumuz olan göçmen politikaları gibi, her ülkeden benzer uygulamalar beklendiği için, farklı uygulamalar bazen sorun olarak da algılanabilmektedir. Çoğu konuda genel benzerlikler olmasına karşın, farklı ülkelerin kendine özgü yapıları ve dolayısıyla farklı uygulamaları bulunmaktadır. Bu anlamda, konumuz açısından Türkiye’nin kimi farklı uygulamaları ve kimi eksiklikleriyle beraber bu süreci AB ile uyumlu bir şekilde yürüttüğü sonucuna varılmaktadır.

This article examines the effects of the mass migration wave triggered by the civil war that started in Syria after the Arab Spring on the education system in Türkiye and, in this context, its relationship with Türkiye’s European Union (EU) accession process. In the post-2011 period, when migration movements intensified, Türkiye established Temporary Education Centers (TECs) to protect the right to education of Syrian refugee children and carried out both psychosocial support and academic integration programs through these centers. As a result, Syrian children were able to receive education in their native language and were gradually integrated into the Turkish education system.

This article concretizes the impact of these practices by presenting the field experiences of the coordinator teachers working in Sanliurfa. In addition, the universal dimension of the right to education was emphasized and the impact of Türkiye’s humanitarian responsibilities on its relations with the EU was discussed. By the end of the process, temporary solutions gave way to integration; TECs were closed and students were directed to public schools.

Furthermore, Türkiye’s policies and capacity to produce solutions in the context of forced migration have been compared with EU immigration policies. However, in certain topics, such as migration policies, similar practices are expected from every country, and deviations from these norms can sometimes be perceived as problematic.  Despite general similarities on most issues, different countries have unique structures and, consequently different practices. In this regard, it can be concluded that Türkiye, despite its shortcomings, has carried out this process in line with the EU, despite some differences in implementation.