Sign in Register

Modernleşme ve Eğitimde Ulusötesi Etki: Türkiye ve Hindistan’da Yabancı Uzmanların Rolü

Author:

DOI:
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.86791
Number of pages:
129-142
Language:
Diğer
Year-Number:
2025-Volume 20 Issue Ö1
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Bu çalışma, eğitimde ulusötesi uzman katkılarının Türkiye ve Hindistan örnekleri özelinde tarihsel, siyasal ve ideolojik boyutlarını karşılaştırmalı bir yaklaşımla incelemektedir. Modernleşme süreçlerinde eğitim reformları yalnızca teknik ya da pedagojik bir müdahale olarak değil, aynı zamanda bilgi üretimini, toplumsal tahayyülleri ve ulus-devlet inşasını biçimlendiren ideolojik bir aygıt olarak değerlendirilmiştir. Bu çerçevede araştırmanın temel amacı, yabancı uzmanlık bilgisinin yerel eğitim politikaları üzerindeki etkilerini, bu bilginin nasıl aktarıldığını ve yerel bağlamda nasıl yeniden yapılandırıldığını analiz etmektir. Araştırma, nitel bir yaklaşımla tasarlanmış; tarihsel belge incelemesi, karşılaştırmalı analiz ve kuramsal çözümlemelerden yararlanılmıştır. Türkiye’de Cumhuriyet’in ilk yıllarında davet edilen John Dewey ve Albert Malche gibi uzmanlar, laik, merkeziyetçi ve halkçı bir eğitim sisteminin kurumsallaşmasına katkı sağlamış; bu uzmanlar aynı zamanda rejimin uluslararası meşruiyetini güçlendiren sembolik figürler hâline gelmiştir. Hindistan’da ise İngiliz sömürge yönetimi altında Macaulay, Wood ve Curzon gibi aktörler aracılığıyla uygulanan eğitim reformları, yerli bilgi sistemlerini dışlayan, Batı merkezli bir epistemolojik tahakküm yaratmıştır. Bu karşıt örnekler dışında Japonya, İran, Mısır, Çin ve Brezilya gibi ülkelerdeki benzer süreçler de incelenmiş; özellikle Paulo Freire’nin Brezilya’daki karşı-hegemonik pedagojisi Güney-Güney bilgi transferinin imkânlarını göstermesi açısından çalışmaya yeni bir boyut kazandırmıştır. Çalışmanın sonuçları, ulusötesi bilgi dolaşımının nötr olmadığını, yerel siyasal yapılara, kültürel direniş noktalarına ve ideolojik tercihlere göre farklılaştığını ortaya koymaktadır. Eğitim reformlarının başarısı, yalnızca dışsal uzmanlık bilgisine değil, aynı zamanda yerel aktörlerin bu bilgiyi nasıl içselleştirdiği ve yeniden ürettiğiyle yakından ilişkilidir. Bu nedenle eğitim tarihi çalışmalarının ulusal çerçevenin ötesine geçerek çok katmanlı, karşılaştırmalı ve eleştirel bir perspektifle ele alınması önerilmektedir.

Keywords

This study offers a comparative analysis of the historical, political, and ideological dimensions of transnational expert contributions to education reforms in Turkey and India. Rather than treating educational reforms as purely technical or pedagogical interventions, it conceptualises them as ideological instruments that shape knowledge production, national imaginaries, and state-building processes. The primary aim is to investigate how foreign expertise influenced national education policies and how this knowledge was transferred, adapted, or contested within specific local contexts. Methodologically, the research employs a qualitative approach, drawing on historical document analysis, comparative case study methods, and theoretical interpretations. In the case of Turkey, Western experts such as John Dewey and Albert Malche were officially invited during the early Republican era to support the construction of a secular, centralised, and populist educational model. These experts also served as symbolic agents legitimising the international standing of the new regime. Conversely, in colonial India, educational policies introduced through figures like Macaulay, Wood, and Curzon represented an epistemic imposition that suppressed indigenous knowledge systems in favour of a Western-oriented elitist structure. In addition to these contrasting cases, the article also examines educational reforms in Japan, Iran, Egypt, China, and Brazil. In particular, Paulo Freire’s emancipatory pedagogy in mid-20th century Brazil is highlighted as an example of South–South knowledge transfer and a counter-hegemonic epistemology that gained global recognition via institutions such as UNESCO. The findings demonstrate that transnational flows of educational knowledge are never neutral; they are shaped by historical power relations, political structures, and local ideological filters. The success or failure of reforms depends not only on external expertise but also on how local actors re-interpret and reconstruct these ideas. The study thus calls for a multilayered, critical, and comparative perspective in education historiography that transcends national boundaries.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 23
Number of downloads 42

Share

Turkish Studies-Economics,Finance,Politics
Menu
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.