Ana akım iktisat öğretisinde ve savunma ekonomisi yazınında, savunma harcamaları ile sosyal refah harcamaları (eğitim, sağlık, sosyal güvenlik vb.) arasındaki dışlama ilişkisi “Silah ve Tereyağı” (Guns and Butter) metaforuyla tartışılmaktadır. Burada temel olarak, ekonomideki kaynak dağılımının kısıtları vurgulanarak kıt kaynakların ne kadarının savunma hizmetlerine ne kadarının sosyal refah hizmetlerine (eğitim, sağlık, sosyal güvenlik vb.) tahsis edilmesi gerektiği belirtilmektedir. Ancak savunma harcamaları, derecesi ülkeden ülkeye değişmekle birlikte her zaman önemini korumaktadır. Bu nedenle ülkelerin kamu harcamaları içerisinde savunma harcamaları önemli bir yer tutmaktadır. Kamu harcamaları içerinde bir diğer önemli harcama kalemi ise eğitim harcamalarıdır. Eğitim harcamaları, insan kaynağını ve beşerî sermaye stokunun oluşmasını sağlayarak ekonomik büyüme ve toplumsal refahın artmasında lokomotif bir güç oluşturmaktadır. Dolayısıyla savunma harcamalarının sosyal refah harcamaları üzerindeki etkisinin incelenmesi büyük önem arz etmektedir. Nitekim literatürde de her iki harcama kalemleri arasındaki dinamik ilişkinin belirlenmesi noktasında da önemli bir eksiklik bulunmaktadır. Bu çalışmada, savunma harcamalarının eğitim harcamaları üzerindeki dışlama etkisinin, 2000-2019 dönemi baz alınarak Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) üyesi 27 ülke için dinamik panel veri analizi ile tespit edilmesi amaçlanmıştır. Analiz sonucunda savunma harcamaları ile kamu eğitim harcamaları arasında pozitif bir ilişki saptanmıştır. Diğer bir ifade ile savunma harcamaları ile kamu eğitim harcamaları arasında herhangi bir dışlama ilişkisi bulunmamıştır.

In the mainstream economics and defense economics literature, the crowding-out relationship between defense expenditures and social welfare expenditures (education, health, social security, etc.) is discussed with the metaphor of “Guns and Butter”. Here, it is basically stated how much of the scarce resources should be allocated to defense services and how much to social welfare services (education, health, social security, etc.) by emphasizing the constraints of resource distribution in the economy. However, defense expenditures item that maintains its importance, although the degree varies from country to country. For this reason, defense expenditures have an important place in the public expenditures of countries. Another important expenditure item among public expenditures is education expenditures. Education expenditures constitute a locomotive power in increasing economic growth and social welfare by providing human resources and human capital stock. Therefore, it is of great importance to determine the effect of defense expenditures on social welfare expenditures. As a matter of fact, there is a significant deficiency in the literature at the point of determining the dynamic relationship between both expenditure items. In this study, it is aimed to determine the exclusion effect of defense expenditures on education expenditures by dynamic panel data analysis for 27 countries that are members of the North Atlantic Treaty Organization (NATO) based on the 2000-2019 period. As a result of the analysis, a positive relationship was found between defense expenditures and public education expenditures. In other words, no crowding-out relationship was found between defense expenditures and public education expenditures.