Küresel ekonomik sistemin gereklerine ve teknolojik yeniliklerin sonuçlarına bağlı olarak hava taşımacılığının gelişmesi, hava taşımacılığına talebin artmasına neden olmaktadır. Hava trafiğinin yoğunlaştığı ve operasyonel baskının arttığı ortamda giderek daha karmaşık teknolojileri kullanan pilotların ya da iletişim içinde oldukları diğer oyuncuların yapabilecekleri olası hataları önlemek üzere emniyet düşüncesi de sürekli gelişmektedir. 1960’lardan itibaren davranış bilimlerindeki gelişmelerin havacılık alanına da katkı vermesiyle, insan faktörünün öne çıkarıldığını görüyoruz. Nitekim Ekip Kaynak Yönetimi (EKY) konseptinin temelleri o yıllarda atılmıştır. EKY’nin pilotların teknik ve teknik olmayan yetenekleri temelinde düşünüldüğü ve yazının da insan faktörünün fiziksel, bilişsel ve psikolojik sınırlılıklarının neden olduğu hataların önlenmesi üzerine geliştiği, gerçek dünyada da yeni birçok hata modelin kullanıldığı görülmektedir. 1990’lardan itibaren kazaların nedenlerini incelerken kazaların ardındaki örgütsel aksaklıklara odaklanılmaya başlanmıştır. Kazaların ve insan hatasının asla sıfıra inemeyeceğinin bilindiği, buna karşılık insan hatalarını önlemekte sürekli ve bütüncül çabaların benimsendiği bir yaklaşımda emniyet performansının öne çıktığını görmekteyiz: Yeni nesil emniyet yaklaşımı. ICAO’nun da mevzuatı yeni nesil emniyet yaklaşımına göre güncellediğini, sistematik bir anlayışta örgütsel aksaklıkların giderilmesinde havacılık örgütü seviyesinde, ulusal havacılık seviyesinde ve uluslararası havacılık seviyesinde olmak üzere ayrı seviyelerde ve bütüncül çalışmalarla yürütülmesini zorunlu kıldığını gözlemlemekteyiz. Mevcut koşullarda EKY’nin benimsenmesi ve sürekli daha etkin şekilde başarılması için pilotlara ve kabin görevlilerine yeni nesil emniyet yaklaşımını benimseyen kurs içerikleri ile eğitimler verilmektedir. Süregelen eğitimlerde katılımcıların birey ya da bir takımın oyuncusu olarak sergilediği iş performansına etki eden faktörlerin daha iyi anlaşılmasıyla, uçuşta sadece teknik yeteneklerin değil, teknik olmayan becerilerin de önemli olduğu ve bu becerileri sergileyebilecekleri iletişimin koşullarının neler olması gerektiği ortaya çıkmıştır. Bu çalışma, EKY eğitimlerinin uçuş emniyetine katkısını artırmak üzere, gerçek dünyada verilen EKY eğitimleri sırasında ortaya çıkan yetersizlikleri belirleyerek ve EKY uzmanlarının çözüm önerileri ile tavsiyelerini elde ederek bir EKY Eğitim Modeli önermeyi amaçlamaktadır. Bu bakımdan, araştırma EKY eğitimlerinin uçuş emniyetine katkı düzeyini gerçek dünyada verilen eğitimlerde belirleyerek sorunları ortaya çıkarmakta ve anılan sorunları çözmek ve eğitimleri geliştirebilmek üzere tavsiyeleri ortaya koymaktadır. Bu yüzden, sorunlar pilotlar ve kabin görevlilerinden seçilen 41 katılımcıdan anket yöntemiyle veri toplanarak ve aldıkları EKY eğitimlerin amacına ulaşmasında tanımlanabilir aksaklıkların neler olduğu ve geliştirilmesi gereken hangi hususların bulunduğu sorularına verdikleri yanıtlarla oluşan veri setinin analizi sonucunda ortaya çıkarılmıştır. Takiben, üniversitelerde ve havayolu işletmelerinde EKY eğitimcisi olan 6 katılımcılardan yarı-yapılandırılmış mülakat tekniğiyle veri toplanarak içerik analizi yapılmıştır. Böylece mevcut sorunların azaltılması ve eğitimlerin amacına ulaştırılması ve sürekli geliştirilebilmesi için gereklilikler ortaya çıkarılmıştır. Takiben EKY eğitimcilik ve yöneticilik deneyimi bulunan 4 katılımcı ile odak grubu çalışması yapılmış, eğitimlerin geliştirilebilmesi hakkında araştırma sonucunda ortaya çıkarılan önerilerin havayolu işletmelerinde nasıl karşılık bulabileceği değerlendirilerek araştırmada ortaya çıkarılan öneriler uygulanabilir ve somut önerilere dönüştürülmüştür.   Araştırma neticesinde elde edilen bulgular, sorunları giderecek farklı yöntemlerin eğitimciler ve eğitim yöneticileri tarafından uygulandığını fakat sorunların ancak azaltılabildiğini, tamamen ortadan kaldırılamadığını göstermektedir. Araştırma neticesinde toplanarak analiz edilen veriler, mevcut uygulamalara alternatif olabilecek önerileri bir bütün haline sunmayı olanaklı hale getirmiştir. Böylece eğitimlerin aksayan yönleri belirlenmiş, daha etkin bir geri besleme sistemine olan ihtiyaç tanımlanmış, yeni eğitim tekniklerine ve materyallerine olan ihtiyaç ortaya çıkarılmış ve EKY eğitimlerinde uygulanabilir yeni öğretim teknikleri ve sahip olunması gereken iletişim koşulları bir model olarak önerilebilmiştir.

The vast, ongoing developments both in global economy and technology have been fueling a great catalyst in the spiking demand for air transportation. Meanwhile, safety concept yet continues to evolve in order to prevent any possible human error by pilots and by those whom pilots cooperate while heavier air traffic is faced, and more complex technology is applied. As the progress and contribution to aviation of behavioral sciences is noted, the human factor observably has been put forward since 1960s. Therefore, resulting in the formation of Crew Resource Management (CRM). For the time being, CRM is considered on the basis of technical and non-technical skills of pilots and accordingly the literature has evolved towards preventing human error in respect to physical, cognitive and psychologic limitations of mankind while many relevant error models can be found in the real world. Since 1990s, while interrogating the reasons behind the accidents, focus has been moved to organizational deficiencies. One may see that it is when the safety performance comes on the scene where everyone knows that human error is inevitable though continuous and integrated efforts are compulsory. Namely, it is “next-generation safety approach”. Adopting to this approach, ICAO updates the safety regulations and dictates a systematic safety consideration and integrated efforts at organizational, national and international levels in order to correct the deficiencies. Under current conditions, aiming to adopt and achieve CRM that is related to the next-generation safety approach, pilots and cabin crew receive periodic trainings. During these trainings, as the factors affecting the work performance of the participants either individually or as a team member is agreed better, the importance of non-technical skills as much as the technical skills and the conditions of the communications are well understood. In order to increase the contribution of CRM trainings to flight safety, this paper aims to propose a CRM training model which is based on the real world deficiencies as well as solutions and recommendations obtained from the CRM experts. In this respect, the research brings out the problems in the contribution of CRM trainings to flight safety during the real-world trainings and proposes recommendations both for correcting these problems and improving these trainings. Consequently, data collected from 41 cockpit crew and cabin crew with a survey consisting of open-ended questions, the problematic areas and the requirements for the development were brought into view in achieving the goal of CRM trainings. Thereafter, data collected with semi-structured interviews from 6 CRM trainers of both universities along with the airline companies were analyzed with content analysis. Thereby, the necessities for diminishing the current problems and achievement of the goals and a continuous improvement of trainings were revealed. Following this, a focus group discussion meeting with 4 experienced CRM manager and trainers was held. The recommendations produced for the enhancement of CRM trainings with this research were assessed in this meeting taking the real-world conditions in airline companies and a set of applicable recommendations were produced then. The findings in this paper show that the training managers and the trainers are trying to find variety of solutions to current problems by themselves where they can only diminish but can never vanish. The data collected and analyzed with this research has enabled researchers embody and present a set of alternative recommendations for them. And thus, the deficiencies in CRM trainings were revealed, the requirement for a better feed-back system was adressed, the necessity of new teaching technics and materials were exposed, and finally a modelling of new applicable teaching techniques together with the necessary communications environment in CRM trainings was proposed.