XX. asırda Körfez ülkelerinden biri olan Bahreyn’in matbaa ve yazılı basınının gelişim serüvenini tarihsel bir bakış açısıyla ele alan bu çalışma, ekonomik ve teknik olanaklar dışında ülkenin siyasî ve sosyal durumunun Bahreyn’de gazete ve dergi yayıncılığının gelişimde önemli bir faktör olduğunu ve belirgin bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Bu minvalde özellikle İngiliz manda yönetimi ile 1971 sonrası bağımsızlık döneminin siyasetine dair izlerin bulunabileceği bu makale, Bahreyn’in sosyal ve kültürel alandaki modernleşme sürecine de ışık tutmayı amaçlamaktadır. Osmanlı sonrası İngiliz manda yönetiminin gölgesinde şekillenen basın politikaları, siyasî sansür ve toplumsal muhalefetle birlikte değerlendirilmekte; bağımsızlık sonrası dönemde ise kültürel, sosyal ve entelektüel gelişmelerin basın üzerindeki etkilerine odaklanılmaktadır. Abdullah ez-Zâyid gibi öncü isimlerin matbaa kurma ve gazete çıkarma çabalarının yanı sıra Abdurrahmân el-Bâkir, Ali Seyyâr ve Mahmûd el-Merdî gibi entelektüellerin yayıncılık faaliyetleri kapsamındaki mücadeleleri de bu çalışmada vurgulanmaktadır. Aynı zamanda XX. asırda Bahreyn’in önde gelen yayınlarından Cerîdetu’l-Bahreyn, Savtu’l-Bahreyn, Sahîfetu’l-Hamîle, el-Kâfile, el-Vatan, el-Mîzân ve eş-Şu‘le gibi gazete ve dergilerin yüklendiği misyona ve Bahreyn basınının gelişimdeki rolüne dikkat çekilmektedir. Ayrıca basın-yayın faaliyetlerinin haber alma vasıtası olma dışında ulusal ve kültürel kimliğin oluşturulması ve gelecek nesillere aktarılması, kamuoyunun düşüncelerinin ve taleplerinin ilgili merciye iletilmesi gibi mühim vazifeler üstlendiği de ifade edilmeye çalışılmaktadır. Bu çalışmada metin analizine dayalı nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır.

This study, which examines the development of printing and the written press in Bahrain, one of the Gulf countries, in the 20th century from a historical perspective, reveals that, in addition to economic and technical capabilities, the political and social situation of the country was an important factor in the development of newspaper and magazine publishing in Bahrain and played a significant role. In this context, this article, which traces the political developments of the British Mandate period and the post-1971 independence era, aims to shed light on Bahrain's modernization process in the social and cultural spheres. Press policies shaped under the shadow of the British mandate administration after the Ottoman Empire are evaluated in conjunction with political censorship and social opposition, while the post-independence period focuses on the effects of cultural, social and intellectual developments on the press. In addition to the efforts of pioneering figures such as Abdallah al-Zaid to establish printing presses and publish newspapers, the struggles of intellectuals such as Abdurrahman al-Bakeer, Ali Sayyar, and Mahmoud al-Mardi in the field of publishing are also highlighted in this study. At the same time, the mission undertaken by newspapers and magazines such as Newspaper of al-Bahrain, Sawt al-Bahrain, Newspaper of Khamela, al-Qafila, al-Watan, al-Mizaan and al-Şu‘la, which were among the leading publications of Bahrain in the 20th century, and their role in the development of the Bahraini press are highlighted. Furthermore, it is attempted to express that press and publishing activities have assumed important duties beyond being a means of obtaining news, such as forming national and cultural identity and transmitting it to future generations and conveying the thoughts and demands of the public to the relevant authorities. In this study, a qualitative research method based on text analysis is used.