İnsanın aşkın olana yönelimi ve bu konudaki duyarlılığı, yalnızca biyolojik ve psikolojik gereksinimlerini veya dünyevi-insani faaliyetlerini düzenleyen zorunlu bir etik seviye ile sınırlı kalmamaktadır. Bu yönelim; varoluşsal, entelektüel ve organizasyonel boyutlarda kendini göstermekte, doğrudan gözlemlenmesi mümkün olmayan iman fenomeni aracılığıyla eylemleri, söylemleri ve ahlaki davranışları etkilemektedir. Dinî ritüeller, sanatsal etkinlikler, kurumsal yapılar ve hukuki tutumlar gibi çeşitli toplumsal ilişkilerde, başka bir türe indirgenemeyen özgünlüğüyle ortaya çıkan bu fenomen, soyut doğasına rağmen dindarlık kurumunu somut bir sosyal organizma olarak olgusal bir yapıya dönüştürerek bilimsel incelemeyi mümkün kılmaktadır. Dinin, çok boyutlu ve dinamik değerler bütünü olarak sunduğu yapının kapsamlı bir şekilde anlaşılması, indirgemeci ve tüketici özsel teorilerle yapılan açıklamaların sınırlılıklarını gözler önüne sermektedir. Bu tür açıklama modelleri, dinin kompleks ve çok işlevli doğasını tam anlamıyla kapsayamadığı için bu çeşitliliğe zarar vermektedir. Dolayısıyla din ve dindarlık türlerinin incelenmesinde politetik, çoğulcu ve bütüncül açıklama modellerinin kullanımı, kaçınılmaz bir gereklilik olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışmada, dinin çok fonksiyonlu yapısı ve dindarlık tipleri, fenomenolojik yöntemin "değer yargısızlık" ilkesi doğrultusunda ele alınmaktadır. Bu doğrultuda, dinin fonksiyonlarına dair gerçekleştirilen akademik çalışmalar betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilecektir. Fenomenolojik yaklaşım, dinî deneyimlerin öznel ve çok boyutlu doğasına odaklanarak, ön yargılardan arındırılmış bir bakış açısını hedeflemektedir. İşlevsel ve çoğulcu açıklama modellerinin katkısı, dinî fenomenleri yalnızca "ne" oldukları üzerinden değil, "nasıl" ve "neden" var oldukları üzerinden de incelemeyi olanaklı kılarak, dinin birey ve toplum üzerindeki çok yönlü etkilerini, anlam yaratma süreçlerini ve insan deneyimine kattığı zenginliği derinlemesine anlamayı sağlamaktadır. Bu kapsamda ele alınan fenomenolojik yöntem, dinin çok boyutluluğunu dikkate alan bütüncül bir analiz imkânı sunarak, bu çalışmanın metodolojik çerçevesini oluşturmaktadır.

The human tendency towards the transcendent and its sensitivity in this regard are not limited to a mandatory ethical level that regulates only biological and psychological needs or worldly-human activities. This tendency manifests itself in existential, intellectual and organizational dimensions, and affects actions, discourses and moral behaviors through the phenomenon of faith that cannot be directly observed. This phenomenon, which emerges with its uniqueness that cannot be reduced to another type in various social relations such as religious rituals, artistic activities, institutional structures and legal attitudes, makes scientific examination possible by transforming the institution of religiosity into a concrete social organism as a factual structure despite its abstract nature. A comprehensive understanding of the structure that religion presents as a multidimensional and dynamic set of values ​​reveals the limitations of explanations made with reductionist and exhaustive essential theories. Such explanation models damage this diversity because they cannot fully encompass the complex and multifunctional nature of religion. Therefore, the use of polythetic, pluralistic and holistic explanation models in the examination of types of religion and religiosity stands out as an inevitable necessity. In this study, the multifunctional structure of religion and types of religiosity are addressed in line with the "value-free" principle of the phenomenological method. In this context, academic studies on the functions of religion will be evaluated using the descriptive analysis method. The phenomenological approach aims for a perspective free of prejudices by focusing on the subjective and multidimensional nature of religious experiences. The contribution of functional and pluralistic explanation models enables the examination of religious phenomena not only in terms of "what" they are, but also in terms of "how" and "why" they exist, thus providing a deep understanding of the multifaceted effects of religion on individuals and society, the processes of creating meaning, and the richness it adds to human experience. In this context, the phenomenological method considered constitutes the methodological framework of this study by providing a holistic analysis opportunity that takes into account the multidimensionality of religion.