Bu çalışmada Fazlurrahman düşüncesinde insanın ve tabiatın yaratılışı bağlamında evrim konusu incelenecektir. İlk önce genel anlamda evrim teorisine ve Fazlurrahman’ın bilim anlayışına yer verilecektir. Böylelikle elde edilen sonuçlar temel konumuz olan Fazlurrahman düşüncesinde Allah’ın insanı ve tabiatı yaratışı meselesinin evrimle irtibatı noktasında daha iyi bir değerlendirme yapılmasını sağlayacaktır. Daha sonra ise insanın ve tabiatın yaratılışı meselesini özellikle Kur’an ayetlerinden yola çıkarak anlatmaya çalışan Fazlurrahman’ın evrim teorisini ne şekilde ele aldığı incelenecektir. Bu konuda elde edilen veriler ise Kur’an merkezli yaratılış anlayışına sahip olan bir müslümanın evrim teorisini hangi anlamda kullanması gerektiği ve evrim ile Kur’an arasında irtibatın nasıl kurulacağı sonucuna ulaştıracaktır. Çalışmamızda en temelde Fazlurrahman’ın eserleri, insan ve tabiatın yaratılışı ile ilgili yazılmış kitap ve makaleler incelenerek literatür taraması yapılmıştır. Ayrıca Kur’an ve evrim teorisinin konu hakkındaki açıklamaları karşılaştırmalı bir yöntemle analiz edilmiştir. Bu araştırma yöntemleriyle yaptığımız değerlendirmeler gösteriyor ki “değişim ve gelişim” açısından Kur’an, insanın ve tabiatın yaratılışında evrimsel bir süreçten bahsetmektedir. Fazlurrahman da evrim konusunu özellikle bu gelişim-değişim süreci üzerinden kabul etmektedir. Fakat bu yaklaşım Fazlurrahman’ın, Darwin’nin evrim teorisini tamamıyla kabul ettiği anlamına gelmemelidir. Çalışmamız gösteriyor ki evrim teorisi bilimsel açıdan henüz doğrulanmamış veya çürütülmüş birçok hipotezi barındırmaktadır. Dolayısıyla insan ve tabiatın nasıl var olduğu meselesinde temel dayanak olarak kullanılabilecek bir teori değildir. Fakat evrim teorisi hakkında yapılan doğrulanmış bilimsel veriler ile Kur’an’ın bizlere ilettiği mesaj arasında bir köprü kurarak insan ve tabiat hakkında önemli sonuçlara ulaşabilir. Kısacası Fazlurrahman, bilim ile İslâm düşüncesi arasında bir köprü kuran evrim yaklaşımı sergilemektedir. Böyle bir yaklaşım, günümüzde birçok tartışmaya ve bilim-din çatışmasına sebep olan evrim konusunda faydalı olacaktır.

In this study, we will examine the issue of evolution in the context of the creation of man and nature in Fazlurrahman's thought. Firstly, the theory of evolution and Fazlurrahman's understanding of science will be given in general terms. Thus, the results we have obtained will enable us to make a better evaluation of the issue of Allah's creation of man and nature in Fazlurrahman's thought, which is our main subject, at the point of its connection with evolution. Then, we will try to examine how Fazlurrahman, who tries to explain the issue of the creation of man and nature, especially based on the verses of the Qur'an, deals with the theory of evolution. With the data we have obtained on this subject, we will try to reach the conclusion in which sense a Muslim who has a Qur'an-centred understanding of creation should use the theory of evolution and how to establish a connection between evolution and the Qur'an. In our study, a literature review was conducted by analysing Fazlurrahman's works, books and articles on the creation of human and nature. In addition, the explanations of the Qur'an and the theory of evolution on the subject have been analysed with a comparative method. The evaluations we have made with these research methods show us that in terms of ‘change and development’, the Qur'an mentions an evolutionary process in the creation of man and nature. Fazlurrahman also accepts evolution especially through this process of development and change. However, this approach does not mean that Fazlurrahman fully accepts Darwin's theory of evolution. Our study shows that the theory of evolution contains many hypotheses that have not yet been scientifically confirmed or refuted. Therefore, it is not a theory that can be used as the main basis for the question of how man and nature came into existence. However, by building a bridge between the verified scientific data on the theory of evolution and the message of the Qur'an, we can reach important conclusions about man and nature. In short, Fazlurrahman exhibits an approach to evolution that builds a bridge between science and Islamic thought. We think that such an approach will be useful in the subject of evolution, which causes many debates and science-religion conflicts today.