Türkiye’de henüz yeni bir bilim dalı olan din felsefesinin hangi temel ilkeler doğrultusunda yapılması gerektiği konusunda farklı yaklaşımlar mevcuttur. Bu yaklaşımlardan biri, Müslümanca bir din felsefesi oluşturulması gerektiği yönündedir. Bu yaklaşıma göre Batı’nın entelektüel uğraşının ürünü olan kavramlardan uzak durulmalıdır. Hasan Er tarafından ileri sürülen bu iddia, Batı’da din felsefesi yapılırken ortaya çıkan bazı temel kavramların Batı’nın Hristiyan Orta Çağ düşüncesiyle hesaplaşmasının bir ürünü olduğu, dolayısıyla temel İslami esaslara uygun olmayacağı düşüncesiyle gerekçelendirilmektedir. Batı’daki din felsefesinin Hristiyanlık temelinde neşet ettiği yargısı kabul edilebilir görünmektedir. Buradan hareketle Hristiyanlığın inanç sisteminin İslam’dan çok farklı olduğu gerçeği temelinde Batı’da din felsefesi yapılırken kullanılan kavramların da İslam ile ilişkilendirilmemesi gerektiği savunulmuştur. Burada özellikle uzak durulması gerektiği iddia edilen üç kavram bulunmaktadır. Bunlar deizm, ateizm ve makalesinin ana temasını oluşturan teizmdir. Bu iddia din felsefesi alanında önemli bir tartışmayı tetiklemektedir. Bu tartışma da belli bir dine özgü bir din felsefesinin olup olamayacağıdır. Makalemizde, yukarıda özetlenen iddialar detaylı bir şekilde ele alınacak ve din felsefesi açısından tartışmanın önemine ışık tutmak amacıyla analitik bir değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Sonuç olarak kavramların sadece ilk ortaya çıktıkları anlamlarla değil, süreç içinde kazandıkları anlamlarla da ele alınması gerektiği tartışılacaktır. Öte yandan Batı kavramlarıyla Müslümanca bir din felsefesi yapmanın mümkün olup olmadığı sorgulanacak ve eğer mümkün değilse, sonuç olarak din felsefesinin de Müslümanca olmayacağı dikkate sunulacaktır.
In Turkey, where the philosophy of religion is still a relatively new academic field, there are different approaches regarding the fundamental principles that should guide its development. It has been claimed that to conduct a Muslim philosophy of religion, it is necessary to stay away from the concepts that are the product of the intellectual pursuit of Western thought. This claim, which is put forward by Hasan Er, is justified by the thought that some of the basic concepts that emerged in the philosophy of religion in the West are a product of the West’s confrontation with the Christian medieval thought, and therefore, they do not comply with the basic Islamic principles. The judgment that the philosophy of religion in the West arose based on Christianity seems acceptable. From this point of view, since the belief system of Christianity is very different from Islam, it has been argued that the concepts used in the philosophy of religion in the West should not be associated with Islam. Three concepts are especially claimed to be avoided here. These are deism, atheism, and theism. This claim triggers an important debate in philosophy of religion. This is whether there can be a philosophy of religion specific to a particular religion. In this study, the claims briefly described above will be discussed. While doing this, the claims put forward will be subjected to an analytical evaluation. As a result, it will be discussed that the concepts should be considered not only with the meanings they first appeared but also with the meanings they acquired in the process. On the other hand, if it is not possible to make a Muslim philosophy of religion with Western concepts, then it will be taken into consideration that it is necessary to ask “How Muslim is the philosophy of religion?”
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.