Müslümanların Anadolu’ya gelmesi ile birlikte Harput bölgesinde birçok önemli âlim yetişmiş olup söz konusu bölge ve çevresinde farklı alanlarda faaliyetlerde bulunmuşlardır. Harputlu İshak Efendi de Harput ve muhitinde şöhret bulan, dini faaliyetlerde bulunan ve Osmanlı Döneminin alim ve bürokratlarından olan önemli bir şahsiyettir. 1803 yılında Harput’un Perçene köyünde dünyaya gelmiştir. Arap dili, tefsir, kelam, tasavvuf, felsefe gibi alanlarla meşgul olmuştur. Bu alanlarla ilgili önemli eserler kaleme almıştır. Bunun yanında Arap dilinin önemli temel kaynaklarından olan ve uzun zamandır medreselerde okutulan eserlerin kolaylıkla anlaşılması için önemli bir eser de kaleme almıştır. Bu eserin adı, Risâle-i Soru ve Cevap veya Mecmû‘atü’l-kavâ‘îd’dir. Risâle-i Soru ve Cevap adlı eser; geçmişten günümüze kadar medreselerde sarf ve nahiv alanlarında okutulan Emsile, Binâ, Maksûd, İzzî, Avâmil, İzhâr ve Kâfiye eserlerini kapsamaktadır. Ayrıca bu eser mantık, vaz‘ (aruz ilmi), belagat gibi ilimleri de kapsamaktadır. Sorgulayıcı bir tarz benimseyen İshak Efendi, eserlerinde soru-cevap tekniğini kullanmıştır. Soru-cevap tekniği, öğrenmede etkili olan tekniklerin başında gelmektedir. Sokrates’ten günümüze kadar kullanılan bu yöntem, şüphesiz dil eğitiminde de önemli bir yer kapsamaktadır. Bu çalışmada Harputlu İshak Efendi’nin hayatı ele alınacak ve Arap dili alanında kaleme aldığı Risâle-i Soru ve Cevap adlı eserinin üzerine bir değerlendirme yapılacaktır.
With the arrival of Muslims to Anatolia many important schdars were treined in the Kharpût regionand they carried out activities in different fields in and arount the region in guestion. Ishaq Efendi al-Kharpûtî in an impartand figure who found fame in Kharpût and it’s neighborhood, carried out religious activities and was among the bureaucrats of the ottaman period. He was born in Perçene village of Kharpût in 1803. He was engaged in fields such as Arabic language, tafsir, kalam, sufism and philosophy. He wrote important works about these fields in addition, he alsa wrote an important work on Arabic language and logic. This work was called, Risala Sual and Cawab (Risala Question and Answer) or Majmû‘at al-qavâ‘îd. The work called Risala Sual and Cawab includes Emsile, Bina, Maqsut, Izzī, Avamil, Izhar and Kafiye works, which were tought in the fields grammer and syntax in madrasas from past the praesent. It also contains subjects related to sciences such as logic, reason, wad‘ (science aruz) and belaga. Ishaq Efendi, who has an inquiring personality, used the question answer technique in his works. Question-answer technique is one of the most effective techniques in learning. This method, who has been used from Socrates to the present, is undoubtedly preffered in language education. The life of Ishaq Efendi al-Kharpûtî will be disassed and an evaluotion will be made on the work called Risala Sual and Cawab which was written in the field of Arabic language.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.